4. Vinger aan de pols
Foto © Musea Brugge
Als departement volgen we onze sectoren nauwgezet op. Op die manier ontdekken we welke noden ze hebben en waar er ruimte is voor verbetering. Dat geeft ons de kans om in te spelen op nieuwe evoluties en onze eigen instrumenten bij te sturen. Zo is taxshelter nu ook mogelijk voor games, kreeg de kunstensector extra werkingssubsidies en werd een uitzonderlijk topstuk van uitvoer gered. Dit is maar een greep uit de vele initiatieven die we namen, lees dus zeker verder.
4.1 Collectie Vlaamse Gemeenschap zet belangrijke stap richting ontsluiting
Het Departement Cultuur, Jeugd en Media maakte in 2022 verder werk van de digitale ontsluiting van de Collectie Vlaamse Gemeenschap. Zo lieten we meer dan 2.000 kunstwerken uit het depot in Vilvoorde op foto vastleggen en startten we met een traject rond duurzaam beeldbeheer.
Kwaliteitsvolle beelden absolute voorwaarde
Om de Collectie Vlaamse Gemeenschap digitaal te kunnen ontsluiten is kwaliteitsvol beeldmateriaal noodzakelijk. Daarom schreven we vorig jaar een opdracht uit om foto’s te nemen van de kunstwerken uit de collectie die zich in het depot in Vilvoorde bevinden. De opdracht werd gegund aan Dominique Provost, een fotograaf die al heel wat grote projecten in de erfgoedsector verwezenlijkt heeft en onder andere het Lam Gods op foto vastgelegd heeft. Hij is ook de vaste fotograaf van verschillende kunstenaars en galerijen.
In de zomer van 2022 werden 600 schilderijen gefotografeerd op 8 dagen tijd. Behalve de fotograaf en zijn assistent waren daar ook 2 medewerkers van het departement en 2 jobstudenten bij betrokken. In november 2022 werden nog eens 1.555 grafiekwerken op foto vastgelegd.
Foto © Dominique Provost Art Photography
Alle afbeeldingen op één plaats
We maakten in 2022 ook werk van duurzaam beeldbeheer, wat – naast een aanbod van kwaliteitsvolle foto’s – ook een belangrijke rol speelt bij digitale ontsluiting. Tot nu toe was het beeldbeheer van de collectie heel gefragmenteerd: de beelden werden op verschillende platformen en dragers bewaard, waardoor het toevoegen van voldoende metadata vaak niet mogelijk was.
Daarom startten we vorig jaar ook met de voorbereidingen voor een Digital Asset Management System (DAMS), een tool om de afbeeldingen van de collectie op een correcte en overzichtelijke manier te beheren. Zo worden ze op één plaats bewaard én er kunnen metadata aan toegevoegd worden. De configuratie en integratie van dit systeem voorzien we in het voorjaar van 2023.
Naast het klaren van auteursrechten en het opschonen van metadata hebben we met dit duurzame beeldbeheer een belangrijke stap gezet richting digitale ontsluiting van de Collectie Vlaamse Gemeenschap.
Foto © Studio Beernaerts
4.2 Topstukkenfonds verwerft uitzonderlijke bozzetto en deel van architectuurarchief KMSKA
In 2022 werd de Vlaamse Gemeenschap dankzij het Topstukkenfonds eigenaar van een bozzetto van de Luikse barokbeeldhouwer Jean Delcour. De bozzetto onderscheidt zich door zijn gedetailleerde afwerking en getuigt van virtuoos boetseren. Daarnaast wordt ook een deel van het architectuurarchief Van Dijk-Wenders collectief Vlaams bezit. Het archief bevat schetsen, tekeningen en archivalia over het ontwerp en de latere verbouwingen van het Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen.
Bozzetto, meesterwerk van 17de-eeuwse barokkunst
Jean Delcour (Hamoir 1631 – Luik 1707) was de belangrijkste en meest veelzijdige barokbeeldhouwer van het Prinsbisdom Luik. Hij kreeg tal van opdrachten voor de realisatie van onder meer oksalen, altaren en preekstoelen voor kerken en kloosters. Zijn faam en werkterrein strekten zich uit over de hele Zuidelijke Nederlanden.
Het aangekochte topstuk is een bozzetto uit ca. 1690-1691 voor een beeld van Jacobus de Mindere in de Sint-Jacobskerk van Luik. De bozzetto is representatief voor de voldragen beeldhouwkunst van Jean Delcour. Als voorontwerp onderscheidt de realisatie zich door een gedetailleerde afwerking en een uitzonderlijke hoogte. De bozzetto is een van de fraaiste voorbeelden van Delcours, – door Bernini geïnspireerde – stijl, die zich uit in de expressieve dynamiek van de plooien en de pose van de heilige.
Vlaanderen kon de bozzetto via het Topstukkenfonds kopen voor 320.000 euro, na onderhandelingen met de eigenaar. Die had van ons departement geen toelating gekregen om het werk uit te voeren naar Londen. Na verder onderzoek door experten bevestigde de Topstukkenraad dat het om een topstuk ging, waardoor uitvoer onmogelijk werd. Museum voor Schone Kunsten Gent kreeg het topstuk in langdurige bruikleen.
In België zijn er van Jean Delcour relatief veel bozzetti bewaard gebleven, maar ze bevinden zich voornamelijk in Luikse musea. In Vlaanderen zijn geboetseerde voorontwerpen van de kunstenaar uiterst zeldzaam.
Archief als stille getuige van grandeur-architectuur
Via het Topstukkenfonds verwierf de Vlaamse Gemeenschap ook 4 van de 12 loten van het architectuurarchief Van Dijk-Wenders, dat in oktober 2022 door veilinghuis Bernaerts werd geveild. Hier was een aankoopbedrag van 31.110 euro mee gemoeid. De Topstukkenraad adviseerde de Vlaamse minister van Cultuur om alle loten waarin dit archief werd opgedeeld, op te nemen op de Topstukkenlijst. Het gaat om schetsen, tekeningen en archivalia over het ontwerp en de latere verbouwingen van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen, uit de periode 1884-1925.
Het museum is bepalend voor het Antwerpse stadsbeeld en heeft daarom ook een bijzondere waarde voor het collectieve geheugen. Het archief Van Dijk-Wenders geeft een duidelijk beeld van de grandeur-architectuur die in die periode in zwang was en is daarom representatief voor de toenmalige architecturale canon.
Foto © Marie Bouly Akindo vzw
4.3 Over Drempels: ook kinderen en jongeren in de jeugdhulp hebben recht op vrije tijd
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat kinderen en jongeren in de jeugdhulp vlotter de weg vinden naar vrijetijdsactiviteiten? Dat was het doel van de projectoproep Over Drempels, die de ministers van Jeugd en van Welzijn begin 2022 lanceerden. Dankzij de oproep worden 20 projecten ondersteund die een brug slaan tussen jeugdhulp en jeugdwerk, goed voor in totaal 733.082 euro subsidies. De projecten lopen nog tot eind juni 2023.
Het recht op vrije tijd is een basisrecht voor alle kinderen en jongeren. Helaas merken we uit onderzoek en praktijk dat de toegang tot dat recht niet evident is voor kinderen en jongeren in kwetsbare situaties. Ook in de jeugdhulp wordt deelname aan externe vrijetijdsactiviteiten vaak bemoeilijkt door praktische en organisatorische bezwaren. Nochtans kunnen jeugdhulpvoorzieningen een belangrijke rol als bruggenbouwer opnemen om structurele samenwerkingen aan te gaan met sport-, vrijetijds- of jeugdwerkverenigingen.
Samenwerking als rode draad in de projecten
Jeugdhulpvoorzieningen als bruggenbouwers: die rol wilden we met de projectoproep meer onder de aandacht brengen en verder uitbouwen. Bedoeling was om duurzame samenwerkingen tussen lokale en regionale actoren te laten ontstaan, met minstens één actor uit de jeugdhulp en één lokaal bestuur. Een belangrijk aandachtspunt daarbij was dat ook kinderen en jongeren in het samenwerkingsproces werden betrokken.
Naar welke projecten waren we op zoek? Vooral projecten die gericht zijn op kinderen en jongeren met een traject in de jeugdhulp of die nood hebben aan expertise uit jeugdhulp, maar daar om diverse redenen geen toegang toe hebben. Ook projecten voor meer complexe doelgroepen waren welkom, zoals niet-begeleide minderjarigen, kinderen en jongeren met een handicap, Romajongeren of jongeren die in een gemeenschapsinstelling verblijven.
Le carnaval des animaux - DE MAAN - Foto © Diego Franssens
Recht op vrije tijd is blijvend aandachtspunt
De 20 projecten worden door onze medewerkers opgevolgd en geëvalueerd aan de hand van intervisiemomenten. Na afloop van de projecten zullen we de resultaten en praktijken bundelen, als inspiratie voor andere organisaties, en ze voorstellen op een afsluitende studiedag.
Over Drempels is een initiatief dat kadert in de 4de prioriteit van het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan (JKP): vrijetijdsbesteding voor allen. Het bouwt verder op initiatieven zoals ‘Maak Tijd Vrij’ (2019), dat uitgevoerd werd door De Ambrassade en het vervolgtraject ‘Maak Samen Tijd Vrij’ (2021), dat werd uitgevoerd door Bataljong en De Ambrassade. Deze onderzoeken en initiatieven tonen duidelijk aan dat we moeten blijven opkomen voor het recht op vrije tijd voor kinderen en jongeren in de jeugdhulp.
“Er is nood aan een stimulans om de samenwerking op lokaal en bovenlokaal vlak te kunnen versterken.”
Janne Vermeesch
Brugse Vrije - Foto © Inge Kinnet
Groeningemuseum - buitenzicht © Musea Brugge
4.4 Musea Brugge, een nieuwe cultureel-erfgoedinstelling
Een toonaangevende collectie en werking brachten Musea Brugge tot het selecte gezelschap van cultureel-erfgoedinstellingen, naast M HKA en KMSKA. Musea Brugge heeft nu een voorbeeldrol op te nemen voor andere spelers in het Vlaamse cultureel-erfgoedveld.
Grote collectiebeherende organisaties met een cultureel-erfgoedwerking op internationaal niveau, kunnen aangeduid worden als cultureel-erfgoedinstelling. In het Kunstendecreet kennen we een gelijkaardige regeling: grootschalige initiatieven met nationale en internationale uitstraling en een belangrijke symboolwaarde in het cultuurbeleid kunnen er als kunstinstelling worden aangeduid.
Een aanduiding als cultureel-erfgoedinstelling geldt voor onbepaalde duur, staat los van subsidiëring en garandeert de continuïteit en duurzame positie van de instelling. De wijze waarop de cultureel-erfgoedwerking uitgevoerd wordt, geldt als voorbeeld voor andere actoren in het cultureel-erfgoedveld.
O.L.V-Kerk Museum - Foto © Inge Kinnet
Sterkste kandidaat in nieuwe aanduidingsronde
In 2022 werd een nieuwe aanduidingsronde georganiseerd. Zo’n procedure is alleen toegankelijk voor collectiebeherende organisaties die door de Vlaamse Regering worden voorgeselecteerd. Bij die voorselectie in december 2021 kwam Musea Brugge als een van de kandidaten uit de bus.
Een internationale aanduidingscommissie, voorgezeten door professor Kunstgeschiedenis Barbara Baert, beoordeelde de aanvraagdossiers van de kandidaten. De commissie adviseerde om Musea Brugge aan te duiden als cultureel-erfgoedinstelling. Vooral de museumcollectie, de internationale uitstraling en het collectie- en publieksbeleid gaven daarbij de doorslag.
Musea Brugge werd op 1 juli door de Vlaamse Regering aangeduid als cultureel-erfgoedinstelling. Op 2 juli overhandigde de minister van Cultuur het aanduidingscertificaat aan de directie van Musea Brugge, tijdens een persmoment in het Arentshuis.
Over Musea Brugge
Musea Brugge is de museumgroep achter 13 Brugse stedelijke musea en monumenten: Arentshuis, Belfort, Brugse Vrije, Gezellehuis, Groeningemuseum, Gruuthusemuseum, Onze-Lieve-Vrouwekerk, Onze-Lieve-Vrouw ter Potterie, Sint-Janshospitaal, Sint-Janshuismolen, Stadhuis, Volkskundemuseum en BRUSK, de nieuwe tentoonstellingshal van Musea Brugge, waarvan de werken deze zomer starten.
Belfort - Foto © Inge Kinnet
De collectie van Musea Brugge bevat beeldende en toegepaste kunst van de 15de tot en met de 21ste eeuw en is ondergebracht in beschermde monumenten in de historische binnenstad van Brugge. De totale collectie is goed voor meer dan 70.000 objecten. Het overgrote deel van de objecten is nauw verbonden met de geschiedenis van Brugge.
Dé troef van de museumcollecties van Musea Brugge is de grote verscheidenheid: van Vlaamse primitieven tot actuele kunsten, van de klassieke schone kunsten tot archeologische vondsten, meubelen, zilver, wandtapijten, folklore, poëzie, enzovoort. Voor elk wat wils en voor alle leeftijden.
Groeningemuseum - binnenzicht © Musea Brugge
Foto © ABConcerts
“Vanuit de commissie leer je het werkveld vanuit een totaal andere hoek kennen. Absoluut een verrijking.”
Jos Verbist
4.5 Gloednieuwe subsidieronde voor kunstenorganisaties en -instellingen
2022 was een belangrijk jaar voor de kunstensector. Voor het eerst werden de werkingssubsidies toegekend op basis van het nieuwe Kunstendecreet. Dat zorgde bij het Departement Cultuur, Jeugd en Media voor heel wat bedrijvigheid achter de schermen. Dankzij een intense voorbereiding en een geoliede samenwerking met de externe experten slaagden we erin bijna 300 dossiers te beoordelen.
25 miljoen extra werkingssubsidies
In het voorjaar van 2022 was het alle hens aan dek om de aanvragen voor de werkingssubsidies 2023-2027 te beoordelen, de eerste keer op basis van het nieuwe Kunstendecreet. Het decreet onderging in 2021 een aantal aanpassingen om de dynamiek van de kunstensector toekomstgericht te waarborgen. De structurele ondersteuning via werkingssubsidies moet een divers en professioneel kunstenlandschap mogelijk maken.
Voor de periode 2023-2027 gaan er jaarlijks bijna 178,5 miljoen euro werkingssubsidies naar de kunstensector, dat is ruim 25 miljoen of 16 % meer dan initieel begroot. Met dat budget worden de komende 5 jaar kunstenorganisaties, kunstinstellingen en organisaties met specifieke kerntaken ondersteund.
Alle organisaties die door de beoordelingscommissies positief beoordeeld werden, ontvangen een subsidie. Daarnaast worden nog 9 andere organisaties gesubsidieerd omdat ze belangrijk zijn voor een meerstemmig en dynamisch kunstenlandschap.
Een goede voorbereiding is het halve werk
De beslissing over de verdeling van de werkingssubsidies kwam er na een aantal maanden van intense voorbereidingen. Alle betrokkenen werden op voorhand grondig geïnformeerd over hun taken. Bovendien kregen voorzitters en experten vóór de start van de beoordeling een professionele opleiding over digitaal vergaderen, want door de coronamaatregelen bleef fysiek samenkomen een tijdje onmogelijk.
Uiteindelijk werden maar liefst 16 beoordelingscommissies met meer dan 130 experten in het kunstenveld en 18 voorzitters ingeschakeld om de 293 ontvankelijke aanvraagdossiers te bestuderen. Een 20-tal medewerkers van het departement beoordeelden de dossiers op zakelijk vlak, begeleidden de commissies als secretaris en schreven mee aan de adviesteksten. En ook de Landschapscommissie deed haar duit in het zakje: zij stelde discipline-overschrijdend een bijkomend advies op voor dossiers die een positief advies hadden gekregen van de beoordelingscommissies, maar buiten het beschikbare budget vielen.
Kortom, dankzij de inzet van bijna 200 experten en medewerkers kon de Vlaamse Regering net voor de zomervakantie beslissen over de werkingssubsidies. Een welgemeende dank aan iedereen die daartoe een bijdrage heeft geleverd!
Gesprek met Jos Verbist
Maar hoe ervaarden de externe experten de hele procedure? We gingen in gesprek met Jos Verbist, expert in diverse commissies, over de dossierbeoordeling.
Foto © Michiel Devijver
Foto © Creatief Schrijven
4.6 Nieuwe experten sociaal-cultureel volwassenenwerk
Voor de visitaties van 2023 en de beoordelingsronde van 2025 gingen we op zoek naar personen met de nodige expertise in de zakelijke en inhoudelijke aspecten van het sociaal-cultureel (volwassenen)werk. Een bredere kennis rond werken met kansengroepen en zakelijk beheer van non-profitorganisaties was een belangrijke troef.
Benoeming experten
Het Departement Cultuur, Jeugd en Media lanceerde vanaf 21 april 2022 via verschillende mediakanalen de oproep voor kandidaat-experten om zich in te schrijven. Op 20 mei 2022 organiseerden we een infosessie voor geïnteresseerde kandidaten. De Federatie en Socius gaven daarbij ook een toelichting.
In totaal stelden 93 mensen zich kandidaat, waarvan 42 vrouwen en 51 mannen. De minister benoemde 79 externe experten. 64 daarvan gaan in 2023 aan de slag in de visitatiecommissies.
Visitatie en beoordeling
Met de nieuwe beleidsperiode in het decreet sociaal-cultureel volwassenenwerk begint ook een nieuwe evaluatie- en beoordelingscyclus. Voor de huidige beleidsperiode (2021-2025) zijn er 2 belangrijke mijlpalen: een visitatieronde in 2023 en een beoordelingsronde in 2025. De eerst geldt als evaluatiemoment van de lopende werking, de tweede als beoordelingsmoment van de nieuwe beleidsplannen voor de volgende beleidsperiode (2026-2030).
Voor beide processen zijn de commissies met experten van groot belang. Zij gaan aan de slag met het beoordelingskader uit het decreet en leveren vanuit hun expertise en ervaring in de sociaal-culturele sector advies aan de organisaties en de minister van Cultuur. De commissies worden samengesteld uit een pool van externe experten, die door de minister benoemd werden.
Foto © Danspunt
4.7 Amateurkunsten in de lift
Meer mogelijkheden om talentontwikkeling bij amateurkunstenaars te stimuleren en te ondersteunen, extra middelen voor de 9 amateurkunstenorganisaties en de eerste voorstellen voor een nieuw decreet. Het amateurkunstenbeleid stond ook in 2022 niet stil. Amateurkunsten zijn levend, geliefd en in trek bij de Vlaming en verdienen daarom bijzondere beleidsaandacht.
Talentontwikkeling voorop
In 2021 lanceerde de minister van Cultuur een experimenteel en tijdelijk subsidiereglement om talentontwikkeling bij amateurkunstenaars aan te moedigen. Het ondersteunt projecten van amateurkunstenaars en amateurkunstenverenigingen die hun competenties (verder) willen ontwikkelen. Het kan gaan om projecten die artistieke talenten een boost geven, maar ook om projecten die competenties op het vlak van ondersteuning en omkadering aanscherpen, zoals promotiewerking, publiekswerking, enzovoort.
Na de eerste ronde werd het subsidiereglement geëvalueerd en bijgestuurd. Om korter op de bal te spelen, ging het aantal indienrondes van 1 naar 2 per jaar. Ook samenwerking met een externe partner is nu verplicht. Op die manier worden kwaliteit en professionalisering nog meer gestimuleerd en wordt samenwerking met de professionele kunstensector én het deeltijds kunstonderwijs extra aangemoedigd.
In 2022 kende het reglement 2 succesvolle indienrondes met ruim 250 subsidieaanvragen. Bijna de helft daarvan werd gesubsidieerd voor een totaalbedrag van net geen 600.000 euro. Bij beide subsidierondes viel vooral het grote aantal muzikanten, muziekgroepen en -verenigingen op.
Meer middelen voor mooie ambities
In het vorige jaarverslag besteedden we al uitgebreid aandacht aan de ruim 1 miljoen extra middelen voor de 9 landelijke amateurkunstenorganisaties. Het is hun taak om daarmee lokale amateurkunstenverenigingen en individuele kunstbeoefenaars te informeren en te begeleiden, maar vooral ook om talentontwikkeling verder te stimuleren.
Naar een nieuw decreet
Op vraag van de minister van Cultuur startten we einde 2021 met een traject voor een nieuw amateurkunstenbeleid en -decreet dat inspeelt op het verander(en)de ecosysteem van de amateurkunsten.
In de loop van 2022 werden een aantal voorstellen uitgewerkt. Daarin blijft de ondersteuning van de amateurkunstenorganisaties behouden en wordt hen ook een rol toebedeeld in het kader van de projectsubsidies voor talentontwikkeling. Daarnaast komt er een subsidielijn voor meerjarige subsidies voor een beperkt aantal amateurkunstenverenigingen.
Internationalisering blijft een belangrijk speerpunt in het nieuwe decreet. Daarom wordt de bestaande ondersteuning voor internationale projecten verbreed en komt er ook een subsidielijn voor internationale ambassadeurs.
We verwachten dat het nieuwe decreet nog voor het einde van dit jaar goedgekeurd zal zijn.
Foto © Annelies Jodts
4.8 Plek op de FM-band is nog steeds gegeerd
Om via FM te mogen uitzenden, moeten particuliere radio-omroepen een erkenning hebben die door de Vlaamse minister van Media wordt toegekend. In 2022 nam de minister in dat verband 2 beslissingen: de erkenning van 3 landelijke radio-omroepen en de toekenning van 10 frequentiepakketten aan lokale radio-omroepen.
Erkenning voor 3 grote namen
In 2022 liep een belangrijke erkenningsronde af voor de landelijke radio-omroeporganisaties. Het was heel wat jaren geleden dat een dergelijke erkenningsronde had plaatsgevonden. Ondanks de toenemende digitalisering van het radiolandschap blijft een plek op de FM-band momenteel nog steeds gegeerd.
De minister kende de nieuwe erkenningen toe na een vergelijkende toets door het Departement Cultuur, Jeugd en Media, een zogenaamde beauty contest. Op 9 februari 2022 kregen de radiozenders Qmusic, Joe en Nostalgie te horen dat ze opnieuw erkend worden als landelijke radio-omroeporganisatie voor een periode van 5 jaar. De erkenningen zijn op 1 januari 2023 ingegaan.
Foto © Radio Minerva
Frequentiepakket voor 10 nieuwe lokale zenders
Zoals hierboven vermeld hebben FM-uitzendingen nog steeds een heel groot marktaandeel. Vrijgekomen frequenties zijn dus een schaars goed. Sinds de vorige erkenningsronde voor lokale radio-omroeporganisaties enkele jaren geleden, had de Vlaamse Regulator voor de Media een aantal vergunningen ingetrokken. Bovendien waren er in die erkenningsronde een aantal frequentiepakketten niet toegekend. Daarom organiseerde de minister van Media in 2022 een tussentijdse ronde voor 10 vrije frequentiepaketten.
Op 15 juli 2022 kende de minister de erkenning voor frequentiepakket 11 (98.0 FM Antwerpen) opnieuw toe aan Minerva vzw, nadat de Raad van State een eerdere erkenning had vernietigd. Op 21 oktober werden ook de 9 andere frequentiepakketten toegekend. We onderzochten daarvoor in totaal 21 dossiers. Voor 2 frequentiepakketten was er slechts 1 kandidaat, voor de andere frequentiepakketten waren er verschillende kandidaten.
Na deze tussentijdse ronde kregen dus 10 nieuwe lokale radiozenders een erkenning:
- Minerva (Antwerpen 98.0 FM)
- Vrije Eeklose Radio Omroep (Aalter 107.4 FM)
- Stadsradio Antigoon (Antwerpen 107.3 FM, Brassschaat 105.2 FM, Kapellen 105.9 FM)
- Radio Uilenspiegel (Essen 105.5 FM, Wuustwezel 107.2 FM)
- Radio UNDR (Essen 107.5 FM, Kalmthout 107.9 FM, Wuustwezel 106.1 FM)
- Radio Tele Randstad (Hoeilaart 105.8 FM)
- Calipso (Tienen 105.7 FM)
- Radio Mid West-Limburg (Tongeren 106.6 FM)
- Radio P.R.O.S. (Brakel 88.8 FM)
- Studio Mi Amigo (Mol 100.4 FM).
Als ze ondertussen een zendvergunning hebben aangevraagd bij de Vlaamse Regulator voor de Media, kun je ze nu beluisteren op hun FM-frequentie.
4.9 Financiering via taxshelter nu ook mogelijk voor gamesector
In 2022 was er heel wat bedrijvigheid rond taxshelter. Zo waren er een aantal wijzigingen in de federale taxshelterwetgeving die een impact hadden op de verwerking van de erkenningsaanvragen door het Departement Cultuur, Jeugd en Media. Voor audiovisuele werken verlopen die aanvragen nu ook via een gloednieuwe module in KIOSK. Bovendien komen nu ook videospellen in aanmerking voor taxshelter, een financieel duwtje in de rug voor de gamesector.
Taxshelter is voor bedrijven een fiscale stimulans om te investeren in erkende audiovisuele, podium- en gameproducties. Dankzij taxshelter kunnen ze daarvoor een belastingvrijstelling krijgen. En voor producenten is het een manier om extra middelen uit de markt te halen.
Nog meer werken komen in aanmerking
Op 1 augustus 2022 zijn een aantal wijzigingen in de taxshelterwetgeving in werking getreden. Dat had een invloed op een aantal aspecten, zoals de erkenning van productievennootschappen, de erkenning van werken die in aanmerking komen voor taxshelter en de fiscale controle.
Wat de audiovisuele werken betreft komen een aantal bijkomende producties in aanmerking:
- nieuwe vormen van vertoning zoals streaming, web fiction enzovoort
- nieuwe genres, met uitzondering van producties rond informatie, sport, spel, reclame, teletekst of telewinkelen
- pilootfilms (als kortfilm), zolang het gaat om een afgerond werk met een uitgewerkte verhaallijn.
Deze lijst is niet-limitatief, maar het moet gaan om producties zoals beschreven in de Europese Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten van 10 maart 2010. Vertoning aan een groot publiek en het niet nastreven van reclamedoeleinden zijn bepalende voorwaarden.
Foto © ABConcerts
Voor podiumkunsten gelden voortaan specifieke bepalingen rond try-out. Verder is er een bepaling die stelt dat een podiumwerk wordt uitgesloten van taxshelter als de toegang tot de productie slechts een deel van het inkomgeld vormt.
Verder is er nog een aanvulling op het vlak van de fiscale controle, met name rond de termijn waarbinnen het fiscale attest bij de cel Taxshelter moet worden aangevraagd.
Voor al die wijzigingen waren inhoudelijke aanpassingen in de online aanvraagmodule voor erkenningen nodig. Die KIOSK-module bestond al voor podiumwerken en de wetswijziging was het ideale moment om ook voor de audiovisuele werken een volledige nieuwe online module te bouwen.
Taxshelter ook mogelijk voor videospellen
Een opmerkelijk nieuw gegeven is dat nu ook videospellen (met een culturele dimensie) in aanmerking komen voor taxshelter. In het voorjaar van 2023 zou de aanvraagmodule voor de erkenningscertificaten klaar moeten zijn.
Deze uitbreiding van het taxshelterstelsel is een grote uitdaging voor ons departement. Dat deze fiscale stimulans enorm gewaardeerd en gebruikt wordt door de sector, blijkt alvast uit het stijgende aantal aanvragen in 2022. Voor audiovisuele werken werden ruim 220 aanvragen ingediend, vanuit de podiumkunstensector kregen we ongeveer 370 aanvragen.