Waarom een inspiratiebrochure publieksarcheologie?
Hoe bereik je het publiek?
Hoe ontsluit je de vondsten, de verhalen en de kennis over het verleden?
Foto © Erfgoed Gezocht
Archeologie verbindt mensen met hun omgeving, verhalen met collecties, heden met verleden.
De interesse in de geschiedenis en verhalen van de eigen buurt of regio groeit. Archeologisch onderzoek komt in Vlaanderen meer en meer in het nieuws en mensen nemen graag een kijkje tijdens een opgraving. De kennis die door archeologisch onderzoek vergaard is, willen we bij een breder publiek bekend en zichtbaar te maken.
Initiatieven zoals de Archeologiedagen of het tijdschrift Ex situ brengen, samen met vele, kleinschaligere activiteiten, archeologie naar het publiek. Anderen zoeken nog naar inspiratie voor het opzetten van een publieksactiviteit.
Het maakt niet uit of je als zelfstandig archeoloog of bij een archeologisch bedrijf, een stad, een IOED, een provincie, de Vlaamse overheid of een universiteit werkt. We geven je drie redenen om aan de slag te gaan.
- Onze identiteit vinden we niet alleen in onszelf en de samenleving van vandaag. De wortels van onze geschiedenis liggen al ver daarvoor. Als archeoloog hebben we een verantwoordelijkheid om het verleden inzichtelijk te maken voor iedereen.
- Positieve beeldvorming is erg belangrijk voor onze jonge, fragiele sector. We moeten duidelijk maken dat archeologie belang heeft. Door er een gezicht op te plakken, kunnen we vertrouwen creëren. Nu is het voor burgers vaak onzichtbaar waar hun belastinggeld naartoe gaat.
- Dat er bij het ruime publiek een draagvlak is voor archeologie, staat buiten kijf. Mensen zijn opvallend enthousiast en willen vooral weten wat er ooit gebeurde op een plek waar ze een relatie mee hebben. Als archeoloog ben jij de geknipte persoon om dat aan de mensen te vertellen.
Foto © CC De Werf - Stad Aalst
Publieksarcheologie is archeologie voor, met of door het publiek. Zie het publiek niet als een passieve of participatieve afnemer, maar als een actor die je in verschillende gradaties kunt betrekken.
Deze inspiratiebrochure volgt het traject van het archeologisch onderzoek en biedt tips en praktijkvoorbeelden om tijdens elke fase publiek te betrekken:
- de publiekswerking bij het vooronderzoek
- de publiekswerking tijdens de opgraving
- de publiekswerking na de opgraving.
Presenteren van en toeleiden naar archeologische kennis en collecties kan op veel manieren. We reiken bijzondere voorbeelden aan van:
passieve publieksbegeleiding:
- zichtbaar maken
- presenteren
- tonen voor een zo breed mogelijk publiek
actieve publieksbegeleiding:
- beleving en educatie
- activiteiten met interactie met het publiek.
Foto © De Logi & Hoorne
Foto © Provincie Oost-Vlaanderen
Durf te doen!
Ook het toeleiden naar erfgoed en het bekendmaken van archeologie en archeologische werking komen aan bod.
Het spreekt voor zich dat publiekswerking en participatie ook buiten een concrete opgravingscasus kunnen bestaan. In het hoofdstuk Een verhaal van velen vind je enkele inspirerende voorbeelden.
Specifieke voorbeelden voor een participatieve benadering geven we mee in het hoofdstuk Participatie: durf te doen.