Creatief met textiel
Techniek wandtapijten, vroeger en nu
"Als productontwerper is het enorm interessant om verschillende technieken te leren kennen en die dan op een andere manier te benaderen om er een eigen nieuwe draai aan te geven”
Lies Fauconnier
Vlaanderen was van de vijftiende tot de achttiende eeuw het epicentrum van de wandtapijtkunst. Weven is historisch vakmanschap dat sterk verbonden is met onze regio. De kunst van het wandtapijten weven is echter zo tijdrovend en economisch weinig rendabel dat ze nog maar weinig beoefend wordt. Zo dreigen de juiste kennis en techniek verloren te gaan.
Joke Indestege, publieksbemiddelaar en weefster bij Bokrijk, wil dat ten zeerste vermijden. Samen met Lies Fauconnier, Martine Geladi, Vera Potargent en Godelieve Weytjens, vier leerlingen die al ervaring hebben met textiel en weven, ging ze het engagement aan om het vakmanschap naar een hoger niveau te tillen en de kunst van het wandtapijt weven te borgen en te innoveren.
Tijdens het traject richtten de leerlingen zich niet alleen op de traditionele technieken, maar experimenteerden ze ook met hedendaagse weefvormen. Daarnaast was er ruimte voor kruisbestuiving met andere kunstdisciplines. Zo werd er samengewerkt met ontwerpers uit de schilderkunst, architectuur en modewereld.
Afghaans borduren
"Door mijn borduurwerk te delen met anderen ben ik sterker geworden. Ik heb de taal leren spreken, heb mensen ontmoet die ook met ambachten en textiel bezig zijn, en heb contacten gelegd."
Nadia Mohmand
Lies Van Assche is social designer, kunstenaar en kostuumontwerper. Ze neemt textiel als uitgangspunt om artistieke concepten en projecten te ontwikkelen. In 2012 stichtte ze DOEK vzw, een textielplatform en expertisecentrum dat rond mondiale textielambachten, duurzaamheid, talentontwikkeling en cocreatie werkt. Het platform is uitgegroeid tot een diverse 'community' van ontwerpers, kunstenaars, ambachtslui, makers en onderzoekers.
Via DOEK leerde Lies Nadia Mohmand kennen. Nadia is specialist in Afghaanse borduurtechnieken. Met de platsteek maakt zij prachtige geometrische patronen, die heel secuur nageteld moeten worden. Nadia nam in het verleden al deel aan verschillende projecten rond textielambachten. Ze werkte samen met Vlaamse designers en gaf workshops aan jongeren en volwassenen.
Het meester-leerlingtraject liet Lies toe tijd vrij te maken om het ambacht dat haar fascineert, diepgaand te verkennen. Naast borduurtechnieken leerde ze de achterliggende geschiedenis, rituelen en verhalen kennen. De samenwerking tussen Lies en Nadia leidde tot kruisbestuiving en cocreatie. Het Museum aan de Stroom (MAS) legde hun traject audiovisueel vast.
"Als social designer is het voor mij verrijkend om een nieuwkomer als meester te hebben. Omdat ik geloof dat er door intensief samen te werken solidariteit kan ontstaan.”
Lies Van Assche
Opleiding herenkleermaker
Vroeger werd kleding met de hand gemaakt. Wie zich dat kon veroorloven, bezocht een kleermaker. Die nam de maten op en besprak stof en snit met de klant. Hier komt de term 'bespoke tailoring' vandaan. Door massaproductie van confectiekledij is het ambacht van kleermaker met uitsterven bedreigd. Aravinda Rodenburg is een van de laatste 'bespoke tailors' in ons land. Bij hem kan je terecht voor een pak, helemaal van nul en op maat gemaakt, in de gewenste stof en aangepast aan je eigen lichaamsbouw. Aravinda is al jaren ambassadeur voor zijn ambacht. In 2015 won hij ‘Parel Van De Jury’ in de wedstrijd Ambacht in de Kijker.
Aravinda wil zijn kennis delen met kleermakers in spe om het voortbestaan van zijn vak te garanderen. Leerlingen Roel Hendrickx en Eric Samba dromen van een loopbaan als kleermaker. Het beurstraject is de ideale start van hun carrière. Leerling Thomas Baert is de kleinzoon van een voormalig kleermaker. Als persoon met Down kan hij het beroep niet professioneel uitoefenen. Hij wil echter dagelijks werken aan kleding en voelt zich het best in een atelier. De meester-leerlingbeurs levert een grote meerwaarde aan Thomas’ persoonlijke en artistieke ontwikkeling.
"Kleermaker is voor mij geen job maar echt een passie. Ik hou van mode, van met mijn handen te werken en van menselijk contact. Weten dat ik mensen kan helpen door mijn vakmanschap is een geweldig gevoel."
Eric Samba
Gluren naar borduren
Ontwerpster en KASK-alumna Maaike Van den Abbeele gooit hoge ogen in binnen- en buitenland. Zo werd ze al tweemaal uitgenodigd op de Amsterdam Fashion Week en kwam ze onder de aandacht in het bekende modeblad Vogue. Kenmerkend voor Maaikes werk zijn haar door Azië geïnspireerde prints. Ze werkt in haar collecties ook geregeld met borduurtekeningen. Over borduren valt er echter nog veel te leren. Tijdens haar opleiding miste Maaike een focus op traditionele bewerkingen.
Om zich te vervolmaken in het borduurwerk, klopte Maaike aan bij meester Anita Meersman. Al meer dan dertig jaar borduurt Anita vanuit haar ateliertje thuis. Haar creaties zijn gewild bij bedrijven, particulieren en verenigingen. Al twee decennia ontwerpt en borduurt Anita de emblemen op het kostuum van Prins Carnaval. Een erezaak in Aalst! In januari 2019 startte Maaike haar wekelijkse borduurlessen in het atelier van Anita.
Dankzij het tweejarige meester-leerlingtraject kan de jonge artieste de borduurtechnieken integreren in haar eigen werk. Dat maakt van Anita een trotse meester, die blij is haar vakmanschap te kunnen doorgeven aan een mede ‘Oilsjteneer’. Nieuws over Maaikes borduuravonturen is te vinden op de site maaikevandenabbeele.com. In januari 2021 toont Maaike haar nieuwste creaties tijdens de expositie MA_NUIDO in Netwerk Aalst.
"Ik heb nog veel te leren! Maar toen Anita mijn enthousiasme zag en vroeg “je doet het graag eh?” zei ik “ja zeker!""
Maaike Van den Abbeele