Foto © Jonas Verbeke
4. Innoveren
Innovatie, digitalisering en duurzaamheid, daar draait het om in deze snel veranderende wereld. Als departement proberen we mee te drijven op die golven. Zo zijn we terecht fier op een aantal innovatieve realisaties zoals het Verenigingsloket, FAAM en GoedGezien. We legden de eerste steen om onze kunstinstelling Ancienne Belgique duurzaam te transformeren tot een open muziekhuis.
4.1 Verenigingsloket, digitale brug tussen verenigingen en overheden
4.2 Ontdek elke vierkante meter Vlaamse geschiedenis met FAAM
4.3 GoedGezien waarschuwt tv-kijkers voor mogelijk schadelijke inhoud
4.4 Digitalisering zorgt voor snellere en transparantere verdeling van tenten
4.5 Collectie Vlaamse Gemeenschap gaat digitaal met ENSOR
4.6 Jongeren stimuleren in ondernemerschap: een mooi samenwerkingsproject
4.7 Toolkit voor jeugdruimte: een praktische gids voor kwaliteitsvolle jeugdinfrastructuur
4.8 Reflector 2.0: participatie als motor van een sterk jeugd- en kinderrechtenbeleid
4.9 Ambitieus plan tekent digitale toekomst van cultuursector uit
4.10 Ancienne Belgique transformeert tot open en dynamisch muziekhuis
4.1 Verenigingsloket, digitale brug tussen verenigingen en overheden
Op 30 januari 2024 ging het Verenigingsloket live. Dit nieuwe digitale platform maakt een vlottere dienstverlening aan verenigingen mogelijk: ze krijgen makkelijker toegang tot relevante diensten en informatie én de administratieve last vermindert sterk. Zo krijgen verenigingen meer tijd om zich op hun kernactiviteiten te focussen.
Dé betrouwbare digitale toegangspoort
Het Verenigingsloket is een van de vier digitale hoofdloketten van de Vlaamse overheid en maakt de dienstverlening aan verenigingen eenvoudiger en toegankelijker. Hoewel er al veel informatie en diensten beschikbaar waren, zoals subsidies, erkenningen of toelatingen, was het vaak moeilijk om de juiste weg te vinden.
Het Verenigingsloket vervangt de bestaande systemen niet, maar bundelt alle informatie en verwijst verenigingen naar relevante diensten van hun lokale bestuur of de Vlaamse overheid. Daarnaast kunnen verenigingen er hun eigen gegevens registreren, raadplegen en beheren.
De Sloep - Foto © Franky Verdickt
Voordelen voor verenigingen …
Vlaanderen telt meer dan 74.000 vzw’s en talloze feitelijke verenigingen. Samen organiseren ze jaarlijks duizenden activiteiten en bereiken ze honderdduizenden Vlamingen. Het Verenigingsloket maakt het leven van deze verenigingen om verschillende redenen makkelijker:
- Verenigingen zoeken: iedereen kan verenigingen zoeken op basis van thema of regio.
- Eigen gegevens beheren: vertegenwoordigers kunnen hun vereniging registreren, gegevens raadplegen en aanpassen, en bepalen wat zichtbaar is voor het publiek.
- Overzicht van dienstverlening: geen zoektocht meer op verschillende websites. Een subsidie aanvragen bij de Vlaamse overheid, materiaal bij de provincie en een toelating bij de gemeente? Alles kan via één platform.
- Betrouwbare informatie: actuele basisinfo over algemene onderwerpen, zoals de verenigingsvorm en de juridische implicaties ervan, of fiscale en administratieve verplichtingen.
- Dossiers opvolgen: alle lopende en afgesloten dossiers bij verschillende overheden op één plek.
… maar ook voor overheden
Voor overheden betekent het Verenigingsloket minder administratieve last. Verenigingen kunnen in het centrale platform zelf hun gegevens beheren, wat zorgt voor
- efficiënter beheer en betere kwaliteit van verenigingsgegevens;
- een betere samenwerking tussen verschillende overheidsdiensten door een juridisch correcte mogelijkheid om gegevens uit te wisselen en te hergebruiken;
- minder vragen over lopende dossiers omdat verenigingen die makkelijker zelf kunnen opvolgen;
- meer en vlotter gebruik van de eigen dienstverlening omdat verenigingen er naartoe worden geleid.
VAC - Foto © Franky Verdickt
Een veelbelovend groeiverhaal
Het Verenigingsloket blijft zich ontwikkelen en biedt steeds meer mogelijkheden. Verenigingen kunnen bijvoorbeeld ook aangeven welke diensten voor hen relevant zijn of meldingen ontvangen wanneer actie nodig is.
Deze groei is alleen mogelijk als alle lokale besturen en Vlaamse overheidsdiensten meewerken aan een vlotte data-uitwisseling voor verenigingen. Dat vraagt tijd en aanpassingen aan bestaande systemen, maar de eerste resultaten zijn veelbelovend. Na amper één jaar biedt het Verenigingsloket
- toegang tot meer dan 2.400 diensten;
- bijna 12.000 geregistreerde verenigingen;
- actieve samenwerking met 15 overheden;
- Interesse van meer dan 90 (lokale) besturen om op korte of middellange termijn aan te sluiten.
Samen bouwen we aan een efficiëntere en meer verbonden toekomst voor alle verenigingen in Vlaanderen.
M Leuven - Foto © Elias Derboven
4.2 Ontdek elke vierkante meter Vlaamse geschiedenis met FAAM
Geschiedenis en erfgoed op een leuke manier ontdekken? Dat kan voortaan met FAAM, het virtuele museum voor de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen. FAAM laat je geschiedenis beleven hoe en waar jij wilt: thuis of onderweg, als klein tussendoortje of als eindeloze verkenningstocht. Beeldverhalen, spelletjes en augmented reality-belevingen, van de prehistorie tot nu, je vindt het allemaal op FAAM.
Stevig fundament samen met de erfgoedsector
Het Departement Cultuur, Jeugd en Media ontwikkelde binnen de vooropgestelde tijd en met het opgelegde budget een FAAM-website en een FAAM-app voor Android en Apple. Beide werden eind 2024 al meer dan anderhalf miljoen keer bekeken.
Met een groeiende verzameling aan digitale verhalen, spelletjes en augmented reality-belevingen wijst FAAM je de weg naar honderden erfgoedplekken, -evenementen, en -instellingen in Vlaanderen. Daarvoor werken we sinds de start van het traject samen met de brede erfgoedsector. Op die manier voeden we FAAM van onder uit met erfgoedverhalen. Al meer dan 180 erfgoedbeheerders en -beoefenaars hebben daaraan meegewerkt.
Om de voorstellen van de sector te verwerken in digitale belevingen, bouwden we een digitaal redactieplatform uit. De technische openheid van dat platform laat toe om het te koppelen met andere bronnen. Zo kunnen we onder andere alle erfgoedevenementen op UiT in Vlaanderen ook in FAAM tonen.
Foto © FAAM
In de prijzen gevallen
FAAM werd in maart 2024 gelanceerd door de voormalige minister van Cultuur. Om zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met FAAM lanceerden we een nationale promotiecampagne met persconferenties in Dendermonde, Leuven, Oostduinkerke, Beringen en Antwerpen.
Samen met onze creatieve en technische partners hebben we goed werk geleverd. Dat bevestigen de prijzen die we met FAAM wonnen. In 2023 ontvingen we de Henry van de Velde Award voor beste digitaal concept. In het najaar van 2024 wonnen we in New York een Netty Award voor de beste erfgoedbeleving in AR, en in Nederland een Splash Award voor beste webtoepassing.
Foto © FAAM
Blijven groeien in 2025
We blijven nieuwe verhalen verzamelen, het werk stopt dus niet. Daarom organiseren we in 2025 een reeks redactieworkshops voor de erfgoedsector. Ook reacties van gebruikers tonen ons hoe we FAAM steeds beter kunnen maken. Op de jongste trefdag voor de sector stelden we een nieuwe versie van het museum voor. En om nog meer mensen te bereiken, zetten we verder in op digitale marketing en samenwerkingen op sociale media zoals Instagram en Facebook.
In het nieuwe regeerakkoord krijgt FAAM jaarlijks een werkingsbudget om verder te groeien. Sinds 2023 is het departement in gesprek met potentiële partners die het beheer kunnen overnemen. We verwachten FAAM tegen eind 2025 uit handen te geven.
Foto © Putain
4.3 GoedGezien waarschuwt tv-kijkers voor mogelijk schadelijke inhoud
Sinds 30 september 2024 zijn de Vlaamse televisieomroepen verplicht om kijkers te waarschuwen voor mogelijk schadelijke inhoud. Dat gebeurt via de symbolen van GoedGezien, dat aan tv-programma’s een leeftijds- en inhoudsclassificatie toekent. Het systeem helpt ouders of voogden om bewustere tv-keuzes te maken voor hun kinderen. Merkte jij de nieuwe symbolen al op? Goed gezien!
Bescherming van minderjarigen
GoedGezien is een nieuw classificatiesysteem voor audiovisuele media en is een gevolg van de Europese Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten. Het doel van GoedGezien is minderjarigen te beschermen voor programma’s die hun lichamelijke, geestelijke of morele ontwikkeling zouden kunnen aantasten.
GoedGezien werd ingevoerd door de voormalige minister van Media en ontwikkeld door het Departement Cultuur, Jeugd en Media, in overleg met de Vlaamse omroepen, dienstenverdelers en experten uit onder andere ontwikkelingspsychologie, communicatiewetenschappen en media.
Hoe werkt GoedGezien?
GoedGezien kent aan tv-programma’s een classificatie toe via symbolen over leeftijd en inhoud. Die gelden als aanbeveling voor onder meer jongeren, ouders en voogden en informeren hen over de richtinggevende leeftijdsgrens en potentieel schadelijke inhoud.
Het systeem werkt als volgt:
- Tv-programma’s krijgen een leeftijdsclassificatie: AL, 6+, 10+, 12+, 16+.
- Indien nodig krijgen ze ook een inhoudswaarschuwing: geweld, angst, seks, verslavende middelen, grof taalgebruik of negatieve beeldvorming.
- De symbolen komen bij de start van een programma en na elke onderbreking enkele seconden in beeld. Ze verschijnen ook in de catalogi van dienstenverdelers en streamingplatformen zoals Streamz.
- Omroepen bepalen zelf de classificatie van hun programma’s en registreren die in een centrale databank. Via de publiekswebsite goedgezien.tv kunnen kijkers opzoeken welke classificatie een programma gekregen heeft.
Belangrijk om weten: de leeftijds- of inhoudsclassificatie zegt niets over de geschiktheid van tv-programma’s voor minderjarigen, alleen over de mogelijk negatieve impact van de inhoud op de lichamelijke, geestelijke of morele ontwikkeling van kinderen. Een film kan bijvoorbeeld voor een 6-jarige te moeilijk zijn, maar niet schadelijk. Zo’n film krijgt dan niet de leeftijdsclassificatie ‘6+’, maar wel AL (alle leeftijden).
Brede campagne maakt GoedGezien zichtbaar
Om GoedGezien bekend te maken liep er vanaf 16 september 2024 een communicatiecampagne. Die omvatte onder meer een tv-spot van acteur en regisseur Jeroen Perceval, die op alle Vlaamse zenders te zien was. GoedGezien kreeg ook aandacht in populaire tv-programma’s als De Ideale Wereld en De Tafel van Gert, en in verschillende tv-journaals.
Benieuwd of jouw favoriete tv-programma mogelijk schadelijke inhoud bevat? Zoek het op via goedgezien.tv.
4.4 Digitalisering zorgt voor snellere en transparantere verdeling van tenten
De Uitleendienst Kampmateriaal (ULDK) lanceerde in 2024 een vernieuwd reservatieplatform. Ook de verdeling van tenten gebeurt sindsdien volledig digitaal. Met deze innovaties zorgt de ULDK voor een vereenvoudiging van het aanvraagproces en biedt ze jeugdwerkorganisaties meer transparantie. Ook mooi meegenomen: de hele papierwinkel is verleden tijd.
Van manuele verdeling naar gedigitaliseerd proces
Jeugdwerkorganisaties konden van 1 tot 19 februari 2024 tenten aanvragen voor hun zomerkampen. De langere aanvraagperiode gaf hen meer tijd om hun dossiers in te vullen.
De ULDK beschikte in 2024 over 2.340 seniortenten en 3.200 patrouilletenten. Waar de verdeling daarvan vroeger handmatig gebeurde, is dat proces nu volledig gedigitaliseerd. Hoewel de voorraad kan schommelen door schade of herstellingen, bleef de toewijzing in het nieuwe systeem vlot en efficiënt verlopen. Dat houdt namelijk rekening met verschillende parameters, zoals de actuele voorraad na de jaarlijkse controle.
Tussen 20 februari en 4 maart voerde de ULDK simulaties uit om de verdeling te optimaliseren. Op 4 maart ontvingen alle jeugdverenigingen een bevestiging van hun toegekende tenten.
Koppeling met Verenigingsloket en digitaal dossier
De nieuwe applicatie is gekoppeld aan het Verenigingsloket voor de registratie van nieuwe verenigingen. Gegevens van verenigingen worden opgeslagen in het Verenigingsregister. Aanvragen en ordergegevens worden beheerd in de applicatie RentMagic. Voor de facturatie is er een koppeling met Orafin, het financiële systeem van de Vlaamse overheid. Zo kunnen verenigingen hun digitale factuur in hun account raadplegen.
Digitalisering van logistiek verkort wachttijden voor jeugdverenigingen
Het logistieke proces is eveneens gedigitaliseerd. Het reservatiesysteem is gekoppeld aan de logistiek via één geïntegreerde applicatie. Nieuwe RFID-scanners registreren tenten bij ophaling en inlevering. Jeugdverenigingen krijgen een eerste sms als de groep vóór hen bijna klaar is. Daarna krijgen ze een tweede sms die zegt naar welke poort ze moeten rijden.
Dat nieuwe systeem verkort de wachttijden voor jeugdverenigingen aanzienlijk. Ophaal- en inlevermomenten worden zo beter gerespecteerd, wat zorgt voor een vlottere doorstroming en minder tijdverlies.
Met al deze innovaties kan de ULDK jeugdverenigingen veel beter en efficiënter ondersteunen, zodat die zich volledig kunnen concentreren op het organiseren van onvergetelijke zomerkampen.
4.5 Collectie Vlaamse Gemeenschap gaat digitaal met ENSOR
In 2024 was het exact 75 jaar geleden dat we afscheid namen van James Ensor. Tegelijk vierde het Departement Cultuur, Jeugd en Media de geboorte van een nieuwe ENSOR: het nieuwe opvolgsysteem voor bewaargevingen uit de Collectie Vlaamse Gemeenschap. Een noodzakelijke digitale sprong, waarmee we de papieren dossierstroom begraven en het contact met de bewaarnemers verbeteren.
Einde van het papieren tijdperk
Ongeveer 1.000 bewaarnemers uit de publieke sector hebben samen ongeveer 8.000 kunstwerken uit de Collectie Vlaamse Gemeenschap in bewaring. De opvolging van die bewaargevingen is sinds de beginjaren een enorme uitdaging. Voor elke bewaargeving ontwikkelt zich doorheen de jaren een dik bewaargevingsdossier: overeenkomsten, overzichtslijsten, mail- en briefwisseling enzovoort. Al die informatie zit nu nog verspreid over verschillende dragers en systemen. Maar niet voor lang meer.
In ENSOR komt alle informatie over een bewaarnemer op één plek samen en worden alle dossiers samengebracht in een duidelijke structuur. Verder kunnen de dossierbeheerders
- een bewaargevingsovereenkomst opstellen, met een mogelijkheid tot digitale ondertekening;
- geautomatiseerde mails uitsturen;
- rapporten genereren en de werking in cijfers uitdrukken.
Ook de bewaarnemers hebben toegang tot het digitale ENSOR-portaal. Ze vinden er onder andere hun bewaargevingsovereenkomst en extra info over bewaarnemingen en de werking van het portaal. Via het portaal kunnen ze ook contact opnemen met ons departement.
Ensor - Screenshot
Jaarlijkse rapportering verhoogt transparantie
Nieuw in ENSOR is de jaarlijkse rapportering. Daarbij rapporteert de bewaarnemer via het digitale portaal over de kunstwerken die hij in bewaring heeft: waar en in welke toestand bevinden ze zich?
Door die rapportering zal er meer contact zijn tussen het departement en de bewaarnemers en komt er een eerste controle van de bewaargevingsdossiers.
Nog veel werk voor de boeg
Gedurende vier jaar werkten team IT en team Cultureel Erfgoed intensief samen aan het ENSOR-project. Voor het departement was het een eerste kennismaking met de mogelijkheden van Salesforce, expert op het vlak van klantrelatiebeheer.
Met ENSOR verhogen we de kwaliteit van onze dienstverlening en kunnen we de bewaargevingen uit de Collectie Vlaamse Gemeenschap aan de publieke sector veel beter opvolgen. Maar we zijn er nog niet. In de komende jaren gaan we al volop met ENSOR aan de slag voor de nieuwe dossiers. Daarnaast gaan we alle bewaargevingen actualiseren en in ENSOR registreren.
Foto © Stad Gent
4.6 Jongeren stimuleren in ondernemerschap: een mooi samenwerkingsproject
Maatschappelijk ondernemen zit in het DNA van het jeugdwerk. Die ondernemerszin bij jongeren stimuleren en versterken was de opdracht voor Haven vzw, Formaat vzw en Bamm, die daarvoor een subsidie van 150.000 euro ontvingen. In 2024 legden ze de resultaten van hun samenwerking voor: een volledig uitgewerkte methodologie en een uitgebreid opleidingsaanbod voor jeugdwerkers. Met dit project werd alweer een actie uit het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan 2020-2024 netjes afgerond.
Methodologie om vrijwillig maatschappelijk ondernemen te stimuleren
De organisaties baseerden hun aanpak op het EntreComp-raamwerk, een Europees model dat ondernemerschap breder benadert dan enkel het starten van een zaak. Ze vertaalden dat naar de jeugdwerksector en werkten een methodologie uit met:
- een gemeenschappelijke taal rond ondernemerschap;
- inzichten in leercontexten binnen jeugdwerk;
- praktische methoden om ondernemerszin bij jongeren te bevorderen.
Deze aanpak moet jeugdwerkers helpen een leeromgeving te creëren waarin jongeren hun ondernemersvaardigheden kunnen ontwikkelen.
Vorming en coaching van jeugdwerkers
De organisaties ontwikkelden ook een uitgebreid opleidingsaanbod waarmee jeugdwerkers expertise en vaardigheden kunnen opdoen om jongeren nog beter te begeleiden en ondersteunen in maatschappelijk ondernemen:
- een e-learningplatform voor zelfstandige training;
- de Coachclub, een fysiek vormingsaanbod;
- een community-werking en alumninetwerk, ter professionalisering van jeugdwerkers.
Onderzoek ‘Jeugd en Ondernemerschap’ biedt inzichten
Aan het project was ook een onderzoek verbonden. Onderzoekers van de KU Leuven brachten in kaart
- hoe ondernemerschap leeft in het jeugdwerk;
- welke visie jeugdwerkers en ondernemers hebben over ondernemerschap in het jeugdwerk;
- hoe ondernemerschap jongeren in Vlaanderen kan motiveren tot vrijwillige maatschappelijke betrokkenheid.
Het onderzoek benadrukt het belang van een informele leeromgeving voor jeugdwerkers om jongeren te ondersteunen en begeleiden. Daarnaast nodigt het beleidsmakers en jeugdwerkers uit om verder te reflecteren over ondernemerschap in het jeugdwerk. Ontdek de belangrijkste elementen uit het onderzoek.
Samenwerken loont
Dit project toont de meerwaarde van samenwerking tussen de jeugdsector en de Vlaamse overheid. Zowel het Departement Cultuur, Jeugd en Media als VLAIO waren bij het project betrokken. Dankzij methodologische ondersteuning en gerichte vorming zijn jeugdwerkers nu nog meer gewapend om jongeren optimaal te begeleiden naar ondernemerschap.
Bouworde vzw - Foto © Lyssa Beukeleirs
4.7 Toolkit voor jeugdruimte: een praktische gids voor kwaliteitsvolle jeugdinfrastructuur
Hoe kan de publieke ruimte jeugd(werk)vriendelijker worden? Onderzoekslab Vrijplaats (Artevelde Hogeschool) ging op zoek naar inspiratie in de sector, in opdracht van het Departement Cultuur, Jeugd en Media. Dat leverde waardevolle inzichten op over het ontwikkelen van open, groene, gedeelde en beweegvriendelijke jeugdinfrastructuur. We bundelden ze in een praktische leidraad voor jeugdwerkinitiatieven en lokale besturen.
Een praktische gids voor jeugdwerkers en lokale besturen
De Toolkit voor jeugdruimte is een realisatie binnen prioriteit 2 van het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan 2020-2024, waarmee de Vlaamse overheid wil inzetten op gezonde en leefbare buurten voor kinderen en jongeren. Ook de coronacrisis maakte de laatste jaren pijnlijk duidelijk hoe belangrijk openbare ruimte is voor kinderen en jongeren om te spelen, sporten en elkaar te ontmoeten.
De toolkit dient als praktische leidraad om kwaliteitsvolle jeugdinfrastructuur te ontwikkelen, met een focus op ontmoeting, vergroening, gedeelde ruimte en participatie.
Van de eerste ideeën tot een uitgewerkt (subsidie)dossier, de gids helpt bij het bepalen van doelgroep, duurzaamheid, innovatie, financiering en samenwerkingen.
Concrete tools en inspiratie
De toolkit bevat 14 printbare invulsjablonen en 22 inspirerende casuskaarten, ingedeeld in 4 thema’s:
- Inzicht in de context – Wat is de huidige context? Wie zijn de stakeholders en toekomstige gebruikers?
- Creatief denken – Hoe kan de infrastructuur meerdere functies vervullen en verschillende gebruikers bedienen?
- Meerwaarde creëren – Nadenken over je project vanuit vier verschillende invalshoeken: duurzaamheid, inclusiviteit, bovenlokale samenwerking en toekomstbestendigheid.
- Participatief proces – Hoe zorg je voor een doordachte en gedragen aanpak?
Ben je jeugdwerker of lokaal jeugdambtenaar en heb je renovatie- of nieuwbouwplannen? Ga dan zeker aan de slag met de toolkit voor jeugdruimte.
Kleurrijkkunstenfestival - Foto © Joke Deruyver
4.8 Reflector 2.0: participatie als motor van een sterk jeugd- en kinderrechtenbeleid
De stem van kinderen en jongeren onder de 18 jaar wordt nog te vaak niet gehoord. Met het project Reflector 2.0 willen we daar verandering in brengen. Het project wil beleidsparticipatie van kinderen en jongeren in alle beleidsdomeinen en bestuursniveaus versterken en moedigt beleidsmakers aan om hen bij hun beleidswerk te betrekken. Reflector 2.0 reikt daarvoor een aantal instrumenten aan.
Het project, voluit ‘Reflector 2.0: Beleidsparticipatie als een katalysator van een overheidsbreed jeugd- en kinderrechtenperspectief’, is een actie uit het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan 2020-2024. Kenniscentrum Kinderrechten (KeKi) voerde het project uit, op vraag van het Departement Cultuur, Jeugd en Media, en ontving voor die opdracht 150.000 euro over een periode van 3 jaar.
Tools en instrumenten voor beleidsmakers
Het project leverde een aantal concrete hulpmiddelen op voor Vlaamse beleidsmedewerkers:
- de participatiecirkel: een methodiek om stap voor stap een kwaliteitsvol beleidsparticipatietraject met kinderen en jongeren op te zetten;
- een jaarlijkse vorming: een fysieke opleidingsdag rond het recht op participatie en het gebruik van de participatiecirkel. De vorming is in de eerste plaats bedoeld voor beleidsmedewerkers, maar staat ook open voor andere geïnteresseerden;
- een online kennisplatform: een webpagina met informatie, tips en goede praktijken.
Sterkere instrumenten voor het jeugd- en kinderrechtenbeleid
Daarnaast formuleerde KeKi aanbevelingen om de instrumenten van het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleid beter op elkaar af te stemmen. Die instrumenten zijn essentieel om de toepassing van kinderrechten in Vlaanderen te waarborgen. Hoewel ze een sterke decretale basis hebben, is er ruimte voor verbetering om hun effectiviteit te verhogen en een meer geïntegreerde aanpak van kinderrechten te realiseren.
We vertaalden de aanbevelingen naar concrete hulpmiddelen:
Daarnaast stuurden we de processen voor de opmaak van het JKP en de organisatie van het horizontaal overleg bij. Voor elk instrument werd een e-learningvideo ontwikkeld:
Vlaanderen geeft het goede voorbeeld
Reflector 2.0 maakt van Vlaanderen een toonvoorbeeld op het vlak van beleidsparticipatie, zowel op de eigen bestuursniveaus als op Europees niveau. Door de instrumenten te verbeteren, worden kinderrechten beter toegepast en krijgen alle kinderen en jongeren in Vlaanderen meer kansen.
Lees meer op www.ookeenstem.be.
Gürzenich Orchester - Foto © Fux
4.9 Ambitieus plan tekent digitale toekomst van cultuursector uit
In 2024 werd het ontwerpprogramma ‘Digitale transformatie van de cultuursector 2025-2029’ afgerond, een gezamenlijke inspanning om de digitale toekomst van de cultuursector vorm te geven. Het programma bevat een heldere en gedeelde agenda met prioritaire acties om de cultuursector slagkrachtiger te maken in een steeds digitaler wordende samenleving. De tekst kwam tot stand in nauwe samenwerking tussen het Departement Cultuur, Jeugd en Media, meemoo, publiq en Cultuurconnect, met ondersteuning van Digitaal Vlaanderen én in dialoog met de cultuursector.
Een programma voor en door de cultuursector
Het programma stimuleert de ontwikkeling van een digitaal ecosysteem waarvan culturele organisaties de vruchten kunnen plukken. Zo bieden we organisaties efficiënte digitale diensten aan, waardoor ze tijd besparen en zich op hun kerntaken kunnen focussen. Die aanpak leidt tot gestandaardiseerde data die in het ecosysteem gedeeld kunnen worden en tot nieuwe (datagedreven) processen kunnen leiden. Verder willen we met het programma de digitale maturiteit en de innovatiekracht van de cultuursector verhogen.
De doelstellingen van het programma
Het programma is opgebouwd rond vier strategische doelstellingen:
- verbreden en verdiepen van de cultuurparticipatie;
- creëren van een digitale culturele schatkamer;
- digitale linken leggen tussen cultuurorganisaties en met andere sectoren;
- continu vernieuwen door te experimenteren en te leren.
Die doelstellingen worden ondersteund door operationele doelstellingen, waaraan specifieke projecten zijn gekoppeld. Zo schetsen we een concreet beeld van hoe de digitale transformatie vorm zal krijgen en kunnen we ook een budgettaire inschatting van het programma maken.
Vier principes voor een coherent digitaal ecosysteem
Voor een succesvolle uitrol van het programma hanteren we verschillende principes, die als richtlijn dienen bij de uitvoering van projecten:
- Gedeelde data: we streven een datagedreven werking na door data te delen.
- Digitale infrastructuur: we stimuleren we de creatie van open bouwstenen waarop andere partijen verder kunnen bouwen.
- Maximale meerwaarde: we streven in alle (digitale) ontwikkelingen naar een maximale meerwaarde voor de cultuursector.
- Publieke waarden: we voeren de projecten uit met respect voor publieke waarden.
Die principes worden verder uitgewerkt en daarna toegepast bij alle digitale (door)ontwikkelingen.
Het ontwerpprogramma was onderdeel van de regeerbijdrage van het departement voor de nieuwe Vlaamse Regering. Het kreeg uiteindelijk een vermelding in het Regeerakkoord 2024-2029. Zo vormt het in de komende jaren een belangrijk beleidsthema voor de toekomst van de cultuursector.
Girls In Hawaii - Foto © Daria Miasoedova
4.10 Ancienne Belgique transformeert tot open en dynamisch muziekhuis
De Ancienne Belgique of kortweg AB is alom bekend als concertzaal voor hedendaagse muziek. AB wil echter uitgroeien tot een open muziekhuis waar elke muziekliefhebber op elk moment iets kan beleven. Een belangrijke mijlpaal in die transformatie is de renovatie van het AB-gebouw in de Steenstraat. Het Departement Cultuur, Jeugd en Media staat in voor de financiering en opvolging van dit bouwproject.
Van concertzaal tot open muziekhuis
Samen met AB, de projectleiders van Het Facilitair Bedrijf en het studiebureau ICI Architectes ging het departement op zoek naar een geschikt architectuurontwerp. Het doel: een dynamische ontmoetingsplaats voor laagdrempelige dagactiviteiten creëren met verbeterde publieksvoorzieningen. De geplande vernieuwingen omvatten
- een aanpassing van het AB-salon voor diverse activiteiten;
- een verbeterde toegankelijkheid van de grote zaal;
- een aangepaste lift;
- extra sanitaire voorzieningen voor mensen met een handicap;
- een rooftopruimte met dakterras.
Ezra Collective - Foto © Daria Miasoedova
Duurzaam miljoenenproject
AB moet een toonbeeld van duurzaamheid worden in de cultuursector. Door verouderde technieken te vervangen en energiebesparende maatregelen te nemen, zal het gebouw voldoen aan de hedendaagse normen en klaar zijn voor de toekomst.
Voor de werkzaamheden is een budget van ruim 5 miljoen euro vrijgemaakt. De afbraakwerken startten in het najaar van 2023. Op 31 januari 2024 werd de symbolische eerste steen van het vernieuwde gebouw gelegd, in aanwezigheid van de voormalige minister van Cultuur. De renovatie en herinrichting van AB Steenstraat zouden tegen eind 2025 afgerond moeten zijn.
Foto © ABConcerts
Kunstinstelling van de Vlaamse Gemeenschap
AB is een van de zeven kunstinstellingen van de Vlaamse Gemeenschap. Die hebben een duurzame, toonaangevende positie in het Vlaamse kunstenveld en worden daarom door de Vlaamse Regering voor onbepaalde duur erkend. Naast AB zijn dat Antwerp Symphony Orchestra, Brussels Philharmonic, Concertgebouw Brugge, deSingel, Kunstencentrum VIERNULVIER en Opera Ballet Vlaanderen.
