Foto © Stad Mechelen
9. Evenementen
Via diverse evenementen willen we de cultuur-, jeugd- en mediasector én bezoekers informeren en inspireren. Zo was er de allereerste editie van Open Masereel, een kunstenfestival waar printkunst centraal stond. De Vlaanderenleestdag vond voor de tweede keer plaats en Kunstendag voor Kinderen brak alweer records.
9.1 Lees. Altijd. Overal. Vlaanderenleestdag maakt van elke plek een leesplek
Op dinsdag 23 april 2024, Wereldboekendag, vond de tweede editie van Vlaanderenleestdag plaats. Over heel Vlaanderen werden meer dan 100 leesactiviteiten georganiseerd. Met de slogan ‘Lees. Altijd. Overal’ moedigden we Vlamingen aan om lezen zichtbaar te maken en anderen te inspireren om mee te doen. Want elke plek kan een leesplek zijn en elk moment een leesmoment.
Lezen aantrekkelijk maken voor iedereen
Vlaanderenleestdag is een initiatief binnen het Leesoffensief – een actieplan van de Vlaamse overheid – om lezen te promoten. Voor de campagne rond de Vlaanderenleestdag werkt Iedereen Leest samen met de departementen Zorg, Cultuur, Jeugd en Media, en Onderwijs en Vorming. Het doel: lezen toegankelijker en aantrekkelijker maken voor een breed publiek.
Met een toolkit inspireerden we scholen, bedrijven en organisaties om knusse leesplekjes in te richten en originele leesactiviteiten te organiseren, zoals:
- de leesbril: een leeshoekje op toilet;
- de leeswees: een boek dat je kunt adopteren en meenemen naar huis.
Met de social mediawedstrijd spoorden we hen bovendien aan om hun leesinitiatieven online te delen. De winnaars – een school en een ziekenhuis – kregen elk seizoen een boekenpakket op maat: een seizoensboekenboeket zeg maar.
Verrassende initiatieven en samenwerkingen
Op UiTinVlaanderen.be kon je kiezen uit meer dan 100 uiteenlopende leesactiviteiten, van klassieke lezingen tot originele activiteiten zoals:
- ontbijten in de bib;
- een zwerfboekenzoektocht;
- leesmarathons;
- een consultatie bij een heuse boekendokter, zoals in Erpe-Mere.
Foto © Simon Bequoye
Nieuw in 2024 was de samenwerking met de kringwinkels. Die organisaties, actief binnen de sociale economie, bieden werkplekken aan wie niet onmiddellijk op de reguliere arbeidsmarkt terechtkan. Ze spelen ook een belangrijke rol bij het aanleren van het Nederlands. De koepelorganisatie HERWIN hielp mee de campagne verspreiden. Kringwinkels hingen affiches op en organiseerden voorleesmomenten, zowel door medewerkers als externe voorlezers.
Foto © Michiel Devijver
Op naar Vlaanderenleestdag 2025
De Vlaanderenleestdag was opnieuw een succes en wist lezers en niet-lezers, jong en oud, te enthousiasmeren en warm te maken om te lezen. De volgende editie in 2025 valt samen met de Buitenspeeldag. Kom je dan ook buiten lezen?
Foto © Evi Ramaekers
9.2 Ultimas 2023: een eerbetoon aan verdienstelijke culturele spelers
Op 30 april 2024 reikte de Vlaamse Gemeenschap de Ultimas 2023 uit tijdens een liveshow in de AED Studios in Lint. De Vlaamse cultuurprijzen werden toegekend aan 13 laureaten, elk in hun eigen categorie, als erkenning voor hun verdienste in de socio-culturele sector. De awardshow, met Sofie Lemaire en Thomas Vanderveken als gastvrouw en gastheer, was te volgen op VRT MAX en Radio 1.
13 laureaten bekroond
Algemene Culturele Verdienste Bas Smets
Amateurkunsten Het Scheldeoffensief
Architectuur en Toegepaste Kunsten Rotor vzw
Beeldende kunst Marianne Berenhaut
Cultureel ondernemerschap Onkruid
Film & Visuele Media Baloji
Letteren Elvis Peeters
Muziek BRYGGEN
Opkomend talent Aya Sabi
Podiumkunsten Alexander Vantournhout
Roerend en Immaterieel Erfgoed Gents Universiteitsmuseum (GUM) & Plantentuin
Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk Liga voor Mensenrechten
Publieksprijs Die Verdammte Spielerei
Elke laureaat ontving een fysieke award, ontworpen door beeldend kunstenaar Daan Gielis, en een geldprijs van 10.000 euro. De Ultima voor Algemene Culturele Verdienste, goed voor 20.000 euro en als bekroning voor een integrale carrière, ging naar landschapsarchitect Bas Smets.
Foto © Evi Ramaekers
Publieksprijs voor Die Verdammte Spielerei
Voor de derde keer werd een Publieksprijs uitgereikt aan een artiest of organisatie die in het afgelopen jaar cultuur wist te verbreden en het publiek een unieke, artistieke ervaring bood. De winnaar, pas tijdens de awardshow bekendgemaakt, was Die Verdammte Spielerei, een uniek gezelschap van muzikanten dat klassieke fanfare combineert met humor en speelse interactie.
Foto © Evi Ramaekers
Herbekijk of ontdek eerdere winnaars
Zin om de awardshow te herbekijken of herbeluisteren? Dat kan via VRT MAX en Radio 1.
Benieuwd naar de winnaars van de voorbije jaren? Je vindt ze op www.ultimas.be onder ‘Vorige edities’.
9.3 Kunstendag voor Kinderen: kunst ontdekken op een speelse manier
Op zondag 17 november 2024 konden kinderen en hun families opnieuw kunst ontdekken en beleven tijdens de 13de editie van Kunstendag voor Kinderen. Illustrator Lien Geeroms ontwierp het kleurrijke campagnebeeld en Ketnet-wrapper Héritier Tipo vervulde enthousiast de rol van ambassadeur.
Een dag vol creatieve activiteiten
Kunstendag voor Kinderen blijft dé cultuurhoogdag op maat van gezinnen, waar kinderen tot 12 jaar op een speelse en creatieve manier kunnen kennismaken met diverse kunstvormen. De editie 2024 had als thema 'Zot van Kunst': experimenteren, stijlen mixen, nieuwe kunstvormen ontdekken, dat was de uitdaging. Kinderen konden samen met hun familie deelnemen aan concerten, dans-, film-, circus- en muziekvoorstellingen, rondleidingen en workshops. Onder begeleiding van professionele kunstenaars konden ze dansen, schilderen, tekenen en boetseren. Ook literatuur kreeg de nodige aandacht.
Foto © Kim Vandecaveye
Een mural op de speelplaats
Om nog meer kinderen te betrekken, werd er voor de derde keer op rij een scholenwedstrijd georganiseerd. Leerlingen uit het basisonderwijs en deeltijds kunstonderwijs werden uitgedaagd om een ‘lekker zot’ kunstwerk te maken, waarbij ze kunstvormen en -stijlen mochten mixen. De winnende klas, het 3de leerjaar van VBS De Vuurboom in Wakkerzeel, creëerde een originele stop-motionvideo en kreeg als prijs een gigantische muurschildering op hun speelplaats.
Héritier Tipo als ambassadeur
De campagne werd gedragen door Ketnet-wrapper Héritier Tipo, die als ambassadeur een belangrijke rol speelde in de promotie. Via video’s op sociale media moedigde hij kinderen en hun ouders aan om mee te doen. Met succes: de campagne haalde bijna 2 miljoen weergaven op Instagram en Facebook, een absoluut record. Héritier onthulde ook persoonlijk de muurschildering in Wakkerzeel en gaf een gesmaakte workshop aan de winnende klas.
Indrukwekkende cijfers
Kunstendag voor Kinderen 2024 brak opnieuw records en liet mooie resultaten zien:
- 250 deelnemende organisaties, net zoveel als vorig jaar;
- 372 activiteiten verspreid over heel Vlaanderen en Brussel, een recordaantal;
- 47.000 bezoekers, een stevige stijging ten opzichte van vorig jaar (40.000);
- een geslaagde campagne op sociale media met een indrukwekkend bereik: > bijna 2 miljoen videoweergaven bij 313.000 unieke personen; > 832.000 weergaven van de carrousels bij 223.500 unieke personen.
Kunstendag voor Kinderen blijft groeien en bewijst opnieuw hoe belangrijk en waardevol kunst en cultuur zijn voor jonge kinderen.
Volgende editie
In 2025 neemt publiq de organisatie van Kunstendag voor Kinderen op zich, in opdracht van ons departement. Dankzij hun expertise in publiekswerking en cultuurparticipatie blijft Kunstendag voor Kinderen een inspirerende dag vol kunst en beleving voor kinderen en families!
Foto © Sam Gilbert
9.4 Open Masereel zet printkunst in de kijker met succesvolle eerste editie
Op 24 maart 2024 lanceerde het Frans Masereel Centrum de allereerste editie van Open Masereel, een nieuw tweejaarlijks kunstenfestival dat print centraal stelt als middel voor artistieke expressie, reflectie en verbinding. Met meer dan 600 bezoekers was deze eerste editie een groot succes en bewees het de hedendaagse relevantie van printed matter voor kunstenaars en publiek.
Een divers en inspirerend programma
Open Masereel bracht een gevarieerd aanbod voor zowel kunstprofessionals als het brede publiek. Bezoekers ontdekten nieuwe edities, een uitgebreide print art fair, artist talks, voorstellingen, muziek en culinaire ervaringen. Voor kinderen waren er creatieve workshops zeefdruk en een photobooth.
De lancering van Hibernus #2, een reeks nieuwe edities van Jacqueline Peeters, Ken Verhoeven, Marina Pinsky en Melissa Gordon, toonde hoe kunstenaars de mogelijkheden van print verkennen in de gespecialiseerde ateliers van het kunstencentrum.
Foto © Sam Gilbert
De zesde editie van ART Masereel, de succesvolle print art fair, gaf een podium aan alumni van het internationale residentieprogramma, zoals kunstenaars Ash Kilmartin, Roel Goussey en Myrthe van der Mark, maar ook aan vernieuwende collectieven zoals ETC Press, Ecole Mondiale en INFINITIF. Het aanbod weerspiegelde de veelzijdigheid en dynamiek van de hedendaagse beeldende kunsten.
Daarnaast zorgden artist talks en een performatieve lezing voor verdieping. Kunstenaars als Alice Visentin en Yemo Park gingen in gesprek over hun werk, terwijl Martín La Roche Contreras, Arefeh Riahi en Maartje Fliervoet kunst en natuur op een vernieuwende manier belichtten met een performatieve lezing.
Tijdens Open Masereel was er ook ruimte voor beleving. Ken Verhoeven en Stijn Wybouw zorgden voor verrassende performances, terwijl het Pascal Michaux Quartet met jazz de perfecte sfeer zette. Kers op de taart was de unieke artistiek-culinaire samenwerking tussen Seppe Nobels, Nico Dockx en de studenten van hun Instroom-academy.
Foto © Sam Gilbert
Een gedeeld succes
Het succes van Open Masereel was het resultaat van een hechte samenwerking tussen het team, residenten en alumni. Samen creëerden ze een festival dat niet alleen de kracht van print benadrukt, maar ook het Frans Masereel Centrum als verbindende plek tussen kunstenaars en publiek versterkt. Met deze geslaagde eerste editie kijken we alvast uit naar Open Masereel 2026!
Foto © Sam Gilbert
