Foto © Ilja Van Autreve
KOPERGIETERY netwerkt op Britse jeugdtheaterfestivals
Dat het Gentse jeugdtheater KOPERGIETERY terug wilde naar het Verenigd Koninkrijk was duidelijk: de Angelsaksische communitywerking is een grote inspiratiebron en omgekeerd vervult Vlaanderen een voorbeeldrol in de wereld van het jeugdtheater. Dankzij een reeks werkbezoeken werd de dialoog weer opgepikt. Met een volle mailbox en plannen voor een digitaal theater als resultaat.
Het Gentse jeugdtheater KOPERGIETERY bestaat al sinds eind jaren 70 en bijna even lang slaat het de brug naar internationale partners. Kindertheater is namelijk een kleine wereld met universele thema’s en uitdagingen – kinderen in armoede, in een identiteitscrisis … – waardoor het des te interessanter is om die te benaderen vanuit de invalshoeken van verschillende landen. Een van de belangrijkste partners daarbij is het Verenigd Koninkrijk, vertelt assistent artistieke leiding Ilja Van Autreve. “We delen een historiek met The Unicorn Theatre in Londen en als gastgezelschap zijn we vaste klant op enkele festivals, zoals Edinburgh International Children’s Festival, het Edinburgh Festival Fringe en Theatre Royal Plymouth. We hebben eerder ook artistieke projecten en uitwisselingen gedaan met Z-arts in Manchester en Young At Art festival in Belfast.”
Dat de band met het Verenigd Koninkrijk zo nauw was, komt doordat KOPERGIETERY sterk beïnvloed is door Angelsaksische communitywerking. Omgekeerd was het Gentse theater vaak te gast op festivals als good practice om te vertellen over haar inspirerende kinder- en jeugdwerking. “Alleen al in Gent zijn er vier spelers rond jeugdtheater”, zegt Van Autreve, “terwijl er in heel Engeland misschien maar vijf zijn. Doordat er in Vlaanderen enorm veel gemaakt wordt, kijkt de sector sterk naar ons als voorbeeld.”
Foto © Ilja Van Autreve
Opdoffer
Vanuit die unieke positie wil KOPERGIETERY graag kennis en ervaring delen, maar de laatste jaren is die uitwisseling serieus verminderd door Brexit en COVID-19. Van Autreve: “De mentale opdoffer valt niet te onderschatten. Het was alsof er een telefoonlijn werd afgesloten. Als de Europese subsidiekanalen wegvallen en er logistieke, administratieve en financiële lasten bijkomen wordt het moeilijk om Europese partners naar het Verenigd Koninkrijk te halen. Ook voor Britse artiesten en programmatoren is het veel duurder geworden om naar Europa te komen. “Wij kregen geen voet meer aan wal”, zegt Van Autreve, “en de Britten hebben het gevoel dat ze geïsoleerd zijn van het Europese vasteland in hun inhoudelijke en dagelijkse werking. Bovendien merken we dat veel Britse kunstorganisaties moesten verkleinen. Dan komen internationale projecten niet langer op de tweede maar op de vijfde plaats.”
Foto © Ilja Van Autreve
Foto © Ilja Van Autreve
Netwerken
De BAR-subsidie kwam dus als geroepen. Met het geld had KOPERGIETERY meteen verschillende doelen voor ogen. Eerst en vooral wilde het via enkele werkbezoeken het verkoopnetwerk weer bestendigen door haar aanbod in de kijker te zetten op enkele belangrijke jeugdtheaterfestivals en een kwalitatieve literaire vertaling van enkele producties te voorzien.
“In maart 2023 gingen we naar het Young At Art-luik van Belfast Children’s Festival. Dat is een toonaangevend festival op vlak van kinderkunsten in Noord-Ierland.” In juni volgde een netwerkmoment op Edinburgh International Children’s Festival, een van de belangrijkste evenementen rond kinderkunsten in het Verenigd Koninkrijk.
Toch wilde het jeugdtheater niet zozeer een verkoopspraatje houden, maar een dialoog aangaan. Daarom keerde het terug in november voor een uitgebreider werkbezoek aan Imaginate in Edinburgh. “Bij ons zijn de ateliers en cocreatie met kinderen erg belangrijk en wij creëren veel vanuit experimenten. Via enkele workshops wilden we onze methodieken en bevindingen delen met Britse partners, want zij werken meer repertoiregericht. Omgekeerd kunnen wij leren van hun communitywerking. In het Verenigd Koninkrijk is er veel kennis over hoe je kan werken met moeilijke doelgroepen. Er bestaan ook allerlei trusts en community funds. Dat gaat echt tot het microniveau, waarbij ouders boterhammen komen smeren voor deelnemende kinderen. In de Angelsaksische cultuur zit het meer ingebakken om voor elkaar te zorgen. Dat is heel inspirerend.”
Zonder de BAR-subsidie waren die inhoudelijke uitwisselingen niet mogelijk geweest. Naast een artistieke, inhoudelijke impuls hebben de bezoeken ook een hoop contacten opgeleverd. “Mijn mailbox zit nu al vol met vragen om een uitwisseling verder te zetten of naar Europa te komen”, zegt Van Autreve. “We hebben ook een theatermaker ontmoet waarmee we artistieke affiniteit voelen en die we een plek willen geven op ons festival.” Nu is het vooral de bedoeling om het netwerk warm te houden. “Zo hopen we dat de nieuwe contacten ook een effect hebben op langere termijn. Ik schat de kans zeer reëel dat we in de nabije toekomst uitgenodigd zullen worden voor Britse festivals.”
Foto © Ilja Van Autreve
Digitaal theater
Een tweede luik van de bezoeken aan het Verenigd Koninkrijk, die de BAR-subsidie voor een deel financierde, was ‘All the Screen’s a Stage’. Dat is een digitaal onderzoeksproject dat in 2018 ontstond door een werkbezoek en masterclass van het Medialab van KOPERGIETERY in Z-arts (Manchester). Sindsdien wisselt KOPERGIETERY met meerdere Britse organisaties kennis uit om een digitaal theaterplatform te maken over de landsgrenzen heen, zonder de beperking van ruimte en verplaatsingskosten. De afgelopen jaren spraken de experts elkaar vooral online, wat culmineerde in een live brainstormweekend in Gent. Via de werkbezoeken in Manchester, Belfast en Nottingham in 2023 ging KOPERGIETERY over naar een volgende stap: het uitwerken van prototypes en de implementatie in de praktijk samen met participatiemedewerkers. “Het netwerkevent tijdens Belfast Children’s Festival was een ideale gelegenheid om de stand van zaken van het digitaal theater voor te stellen aan de aanwezige delegates”, zegt Van Autreve. “Daar hebben we veel contacten kunnen leggen voor de verderzetting van het project. Omdat de Britten minder subsidies krijgen, zijn ze sowieso veel meer bezig met prototypes en product development, om producten op de markt te brengen.” Verder organiseerde KOPERGIETERY in Nottingham een make-a-ton, samen met theatergezelschap Tom Dale company en de Belgische freelance artiest Lucas Dewulf, waarin ze toewerkten naar een prototype in virtual reality. Met die kennis gaat Van Autreve aan de slag in het Medialab dat KOPERGIETERY oprichtte in 2016. “Dankzij dit artistieke project rond de digitaal duurzame toekomst van theater kunnen we binnenkort de landsgrenzen ook online oversteken.”
DE TIP VAN ILJA VAN AUTREVE
"Wij wilden niet alleen inzetten op typische netwerkmomenten, maar vooral ook op individuele gesprekken voeren en de werkbezoeken inhoudelijk maken. Daarom was het cruciaal om fysiek naar het Verenigd Koninkrijk te gaan en niet te videobellen. Door met mensen op de theatervloer te staan en gesprekken te voeren met kinderen zijn we ons bewuster geworden van wat op dat niveau inspirerend werkt. Zo is men in het Verenigd Koninkrijk zeer open naar personen van kleur of met een andere genderidentiteit. Dat zijn dingen die je alleen kan voelen als je daar fysiek bent. Ook kwamen we bijvoorbeeld in een wijkcentrum in een armere buurt in Edinburgh. Daar zagen we hoe hartelijk de kinderen ontvangen werden, dat er eerst ruimte was voor een check-in gesprek en dat ze eten kregen, waarna de workshops pas van start gingen. Die zorg is mooi om van te leren. Ook wij zijn al aan het overwegen om elke middag soep te voorzien.”