Uitkijk - Foto © Stad Gent

3. Heropstart

Corona heeft de wereld en dus ook Vlaanderen hard getroffen. In 2021 moesten onze sectoren opnieuw voor geruime tijd hun activiteiten stilleggen. De Vlaamse Regering voorzag enerzijds specifieke projecten om ze te ondersteunen, anderzijds rolde ze het relanceplan Vlaamse Veerkracht uit om het economische en maatschappelijke weefsel van Vlaanderen te herstellen. Het Departement Cultuur, Jeugd en Media speelde een belangrijke rol bij de opmaak van de projectoproepen en de correcte toekenning van de financiële steun.

3.1 Specifieke projecten

Om onze sectoren toekomstperspectief te bieden investeerde de Vlaamse Regering in 2021 in verschillende projecten. Eén daarvan valt onder het Noodfonds, de andere projecten staan er los van. Ontdek er in dit deel meer over.

3.1.1

Culturele activiteitenpremie zorgt voor innoverende initiatieven

3.1.2

Taskforce Cultuur: extra zuurstof voor de cultuursector met 18 projecten

3.1.3

Kunstaankopen bieden de kunstensector zuurstof

3.1.4 Bijkomende steun helpt jeugdorganisaties uit de nood

3.1.1 Culturele activiteitenpremie zorgt voor innoverende initiatieven

Door de coronacrisis lag het culturele leven lange tijd stil. Om de cultuursector een boost te geven en mensen opnieuw te laten proeven van het diverse culturele leven in Vlaanderen, keurde de Vlaamse Regering eind 2020 de culturele activiteitenpremie goed, een forfaitaire subsidie om publieke activiteiten in de culturele sector te stimuleren. Deze steunmaatregel was deel van het noodfonds Cultuur.

Bijna 7.000 aanvragers ontvingen zo’n premie. Daarmee konden ze tussen 1 september 2020 en 31 augustus 2021 een culturele activiteit organiseren of infrastructuur voor een culturele activiteit ter beschikking stellen.

Van een poëzietelefoon tot whatsapptheater

Heel wat personen en organisaties dienden een aanvraag in. In februari 2021 was het voorziene budget van 35 miljoen euro bereikt en werd de premie afgesloten. Bijna 7.000 aanvragers ontvingen tussen november 2020 en januari 2021 een premie, waarmee ze interessante online of alternatieve activiteiten organiseerden in 2021. Denk aan live streaming, een poëzietelefoon, een balkonserenade, virtuele workshops of tentoonstellingen, whatsapptheater of een in-game metalfestival. De premie was een extra impuls om te innoveren en die vormen verder uit te diepen, zodat mensen van cultuur konden blijven proeven.

Wie de premie kreeg, moest nadien via bewijsstukken aantonen dat de culturele activiteit had plaatsgevonden en dat de kosten van de activiteit minstens even hoog waren als de toegekende premie. De collega’s van Team Dossierbeheer onderworpen elk verantwoordingsdossier aan een grondige inhoudelijke en financiële toets. Gezien het grote aantal dossiers kunnen ze dit hele proces pas in de loop van 2022 afronden.

Foto © Stad Brugge

3.1.2 Taskforce Cultuur: extra zuurstof voor de cultuursector met 18 projecten

De Vlaamse Regering besliste in 2021 om op korte termijn 9,98 miljoen euro te investeren in de brede cultuursector. Daarmee werd een bundeling van 18 projecten uitgerold, om de cultuursector perspectief te bieden in een coronavrije samenleving.

Een speciaal daarvoor opgerichte Taskforce Cultuur werkte de projectvoorstellen uit in een participatief traject met de brede cultuursector. Daarnaast was er ook overleg met de minister van Economie, Innovatie en Werk om de cultuursector voor het eerst een bredere toegang te geven tot het instrumentarium van VLAIO. Tijdens het participatieve traject met de cultuursector werden de invalshoeken van het UNESCO-rapport Culture in Crisis Policy Guide in acht genomen.

De twee grootste projecten waren:

Zaalzicht Monoculture - Foto © Evenbeeld

3.1.3 Kunstaankopen bieden kunstensector toekomstperspectief

In 2021 maakte de Vlaamse overheid een uitzonderlijk groot budget van 3,98 miljoen euro vrij voor de aankoop van kunstwerken voor de Collectie Vlaamse Gemeenschap. Het ging in totaal om maar liefst 281 kunstwerken van 180 kunstenaars. De aankopen zijn bedoeld om de kunstensector toekomstperspectief te bieden tijdens de coronacrisis.

De Collectie Vlaamse Gemeenschap bestaat uit meer dan 18.000 werken. Ze moet een volledig en correct beeld geven van de kwaliteitsvolle en internationaal relevante (hedendaagse) Vlaamse kunst. Al sinds 1860 worden er kunstwerken verworven en in bewaring gegeven aan openbare instellingen en musea. Naast hedendaagse kunst bevat de collectie ook oude kunsten en verschillende soorten erfgoed.

Extra ondersteuning voor kunstensector

Met deze kunstaankopen geeft de Vlaamse overheid een grote stimulans aan de sector van de beeldende kunsten, die zowel de kunstenaars als de betrokken galeries rechtstreeks ten goede komt. Van het totaalbudget komt 3,75 miljoen euro uit coronamiddelen en 235.000 euro uit de recurrente middelen. Ter vergelijking: in 2020 was er voor de aankopen een budget van 150.000 euro beschikbaar.

Een commissie van zowel onafhankelijke curatoren als experten uit de 6 Vlaamse musea voor hedendaagse kunst stond garant voor een kwaliteitsvolle selectie. De werken maken nu deel uit van de Collectie Vlaamse Gemeenschap en M HKA, S.M.A.K., Mu.ZEE, M Leuven, Middelheimmuseum en Fotomuseum Antwerpen nemen ze in bewaring. Zo worden de werken deel van de museumcollecties en kunnen ze aan het brede publiek getoond worden.

Heel wat beeldende kunstenaars hadden bij gebrek aan ondernemingsnummer geen recht op steunmaatregelen zoals de culturele activiteitenpremie. Met deze aankopen wil de Vlaamse overheid hen toch extra ondersteunen.

281 werken in tal van disciplines

Er werden in totaal 281 kunstwerken van 180 kunstenaars in diverse fases van hun carrière aangekocht. Voor veel kunstenaars is het de eerste keer dat er een werk van hen wordt aangekocht door de Vlaamse overheid.

De werken geven een representatief beeld van de hedendaagse kunstpraktijk met een grote variatie in technieken en disciplines. Het gaat om 54 fotografiewerken, 54 installaties, 44 schilderijen, 43 beeldhouwwerken, 31 tekeningen, 30 videokunstwerken, 19 werken in gemengde media, 4 textielwerken en 2 prenten. Door het uitzonderlijk hoge budget kocht de Vlaamse overheid ook enkele duurdere werken van gerenommeerde kunstenaars aan.

Werken tonen tendensen in de hedendaagse kunstpraktijk

In de selectie van werken is de bevestiging en versterking te zien van een aantal tendensen in de kunstpraktijk en het kunstaankoopbeleid van de afgelopen jaren. Zo is er aandacht voor sociale en politieke thema’s, identiteit, ecologie, etnisch-culturele diversiteit, een steeds sterkere aanwezigheid van vrouwelijke kunstenaars en een herwaardering van ambachtelijke procedés, zoals textielbewerking of historische fotografische technieken. Opvallend is dat heel wat aangekochte werken in open lucht tentoongesteld kunnen worden, meer bepaald in het Middelheimmuseum in Antwerpen.

Foto © Crejaksie

3.1.4 Bijkomende steun helpt jeugdorganisaties uit de nood

De coronamaatregelen hadden een grote impact op de jeugdsector. Daarom maakte de Vlaamse Regering in 2021 opnieuw middelen vrij om erkende jeugdverenigingen uit de nood te helpen en hen een perspectief te bieden. Het Departement Cultuur, Jeugd en Media stond in voor de verdeling van de middelen en kende aan 17 jeugdorganisaties ruim 1,2 miljoen euro bijkomende steun toe.

Zorgwekkende signalen uit de jeugdsector

De jeugdsector signaleerde in het voorjaar van 2021 dat de derde golf van de pandemie grote gevolgen had voor de financiële situatie van verschillende erkende verenigingen. Zo moesten ze kampen en activiteiten tijdens schoolvakanties opnieuw aanpassen of stopzetten. Dat gold ook voor workshops in samenwerking met scholen, bibliotheken of jeugddiensten. Daardoor stonden ze ook op emotioneel en organisatorisch vlak onder grote druk. Dat scenario herhaalde zich bij de vierde golf in het najaar.

Bovendien was uit een financiële analyse van de erkende verenigingen gebleken dat ongeveer een kwart onder hen zonder steun uit het noodfonds 2020 in grote moeilijkheden had kunnen verkeren. Signalen genoeg voor de Vlaamse Regering om net als in 2020 middelen vrij te maken om de erkende jeugdverenigingen uit de nood te helpen.

Extra steun voor 17 organisaties

We informeerden de erkende jeugdverenigingen via al onze communicatiekanalen over deze nieuwe steunmaatregel. Daarop dienden er 21 verenigingen een subsidieaanvraag in.

Voor de toekenning van de subsidies deelden we de jeugdverenigingen in verschillende groepen in op basis van hun liquide middelen en schulden. Door die werkwijze kwamen in de eerste plaats die verenigingen in aanmerking waarvoor de steun belangrijk was om te overleven. Zo konden we eind 2021 aan 17 jeugdorganisaties in totaal 1.200.528 euro bijkomende steun toekennen, meteen ook het bedrag dat ze gevraagd hadden.

3.2 Relanceplan Vlaamse Veerkracht

De Vlaamse Regering investeert de komende jaren 4,3 miljard euro om het economische en maatschappelijke weefsel van Vlaanderen te herstellen. Vlaamse Veerkracht is daarmee het meest ambitieuze investeringsplan dat een Vlaamse Regering ooit in de steigers heeft gezet. Voor de sectoren van het Departement Cultuur, Jeugd en Media werd er een ruime 200 miljoen euro voorzien. Hieronder lichten we enkele projecten toe die de Vlaamse Regering al heeft goedgekeurd en die het Departement Cultuur, Jeugd en Media in 2021 heeft voorbereid, opgestart of uitgewerkt.

3.2.1

Meer kunstwerken in de publieke ruimte door ondersteuning van opdrachten aan kunstenaars

3.2.2

Cultuurinfrastructuur: twee projecten in de kijker

3.2.3

Veerkracht versterken van kinderen en jongeren in kwetsbare situaties

3.2.4

Garantiefonds van 10 miljoen euro voor de audiovisuele sector

3.2.5 Maximaal inzetten op digitale transformatie van de cultuursector

3.2.6 Verenigingsloket om interacties tussen dienstverleners en verenigingen te vereenvoudigen

3.2.1 Meer kunstwerken in de publieke ruimte door ondersteuning van opdrachten aan kunstenaars

De minister van Cultuur kende vorig jaar aan 16 samenwerkingsverbanden ruim 950.000 euro subsidies toe om in de (semi)publieke ruimte kwaliteitsvolle kunstprojecten te realiseren. Met die subsidies kunnen ze professionele kunstenaars aantrekken om op bepaalde locaties in Vlaanderen en Brussel een nieuw kunstwerk neer te zetten.

De creatie van kunst in de (semi)publieke ruimte heeft heel wat troeven. Naast het feit dat kunst intrinsiek verrijkend is, brengt het burgers op een laagdrempelige manier in contact met kunst en cultuur. Op lange termijn biedt de realisatie van kunstwerken in de publieke ruimte ook heel wat mogelijkheden voor de maatschappelijke, ruimtelijke en functionele leefwereld van burgers. Het beleven van kunst is niet exclusief voorbehouden voor onze cultuursteden, maar kan ook in een landelijke omgeving of in de natuur.

Eind april vorig jaar lanceerde de minister van Cultuur een nieuw subsidie-instrument om kunstopdrachten in de publieke ruimte aan te moedigen: het Stimuleringsinstrument Kunst in Opdracht in de publieke ruimte. Daarvoor maakte hij 3 miljoen euro relancemiddelen vrij.

Out of Office - Foto © Breedbeeld

Eerste oproep levert 16 goedgekeurde kunstopdrachten op

Voor de eerste oproep in april dienden 30 aanvragers een dossier in. Een multidisciplinair expertenpanel beoordeelde de dossiers aan de hand van deze criteria:

  • de artistieke kwaliteit
  • de maatschappelijke cross-overs met andere sectoren
  • de meerwaarde voor de publieke ruimte.

Daarna konden nog 19 dossiers doorgaan naar de tweede beoordelingsfase.

Na deze tweede beoordeling door het expertenpanel keurde de minister van Cultuur 16 dossiers goed. De 16 aanvragers kregen samen in totaal 950.864 euro financiële steun om hun kunstopdracht te realiseren.

Foto © ABC vzw

“Ik vind dat er te weinig cultuur en kunst aanwezig is in de Schaarbeekse wijk waar het ABC-huis gelegen is. Daarom besloten we om via het stimuleringsinstrument ‘Kunst in Opdracht in de publieke ruimte’ samen te werken met kunstenares Katrien De Blauwer. Ik ben enorm onder de indruk van de sensuele intensiteit en de fotografische beeldtaal van haar poëtische universum.
Het gaat om 6 nieuwe werken die getransformeerd worden naar muurkunstwerken. Die vormen een permanente, publiek toegankelijke installatie aan het begin van het Zennepark op de grens van Brussel en Schaarbeek. We hopen met dit kunstproject de perceptie van hedendaagse kunst in de openbare ruimte te stimuleren. Daarnaast willen we via kunst een dialoog aangaan met de mens en zijn omgeving. Zo voorzien we in het kader van het werk van De Blauwer workshops met kinderen uit de buurt met een lagere sociaaleconomische achtergrond. In mei 2022 zal het werk onthuld worden.”

Gerhard Jäger - Artistiek coördinator van Art Basics for Children (ABC) vzw

Mooie geografische spreiding van de kunstopdrachten

Elke kunstopdracht heeft zijn eigen doorlooptijd. Het hangt af van de artistieke verschijningsvorm of de intensiteit van de samenwerkingsverbanden, maar ook van het procesverloop en de stand van het dossier bij indiening. Alle kunstopdrachten moeten ten laatste eind 2024 gerealiseerd zijn.

De kunstopdrachten zijn geografisch verspreid over Vlaanderen en Brussel. Het gaat zowel om permanente als tijdelijke kunstwerken met een duurzame output. In een aantal dossiers staat de realisatie van meerdere kunstopdrachten op de planning. Het gaat dan om dossiers waarin de aanvrager vertrekt vanuit een brede visie op een context of locatie.

Afhankelijk van de stand van het dossier bij indiening was bij een aantal dossiers de kunstenaar al bekend.

Composite Presence by Bovenbouw Architectuur - Belgian pavilion - Biennale Architettura 2021 - Venice - Foto © Filip Dujardin

3.2.2 Cultuurinfrastructuur: twee projecten in de kijker

Project Zwijgershoek in Sint-Niklaas

Het stedelijke museum van Sint-Niklaas (SteM) vind je momenteel op 3 locaties in Sint-Niklaas. In 2022 komt er een belangrijke wijziging: de Salons worden ingeruild voor het prachtig gerestaureerde Huis Janssens in de Zamanstraat. Dit project komt er onder meer met relancemiddelen voor cultuurinfrastructuur.

De drie plaatsen bevinden zich in het stadscentrum, op een boogscheut van elkaar. De eerste locatie is de Zwijgershoek, waar je onder andere de breigoedsite, de Boudelocollectie, vele Sint-Niklasiana en Wasiana vindt. De tweede is het Mercatormuseum in de museumtuin en de derde zijn de Salons in de Stationsstraat.

Het museum blijft 3 ‘onderdelen’ tellen, maar ze liggen alle 3 op de Zwijgershoeksite en worden verbonden door de museumtuin. 2 van de instellingen, het Mercatormuseum en het Huis Janssens, sluiten naadloos aan elkaar. Door ingrepen op het gebied van duurzaamheid en toegankelijkheid wordt een unieke museumsite gecreëerd, waar topstukken in veel betere omstandigheden getoond en bewaard kunnen worden.

  • Momenteel is de interieurrestauratie van het Huis Janssens (een beschermd monument uit 1878) aan de gang. Die moet het pand zijn oorspronkelijke uitstraling teruggeven, maar ook een verbeterde ontsluiting en toegankelijkheid van het gebouw garanderen en ervoor zorgen dat het huis voldoet aan de hedendaagse vereisten voor museale werking.
  • In het museumdepot werd een entresolvloer met trap en goederenlift gebouwd, wat de opslagcapaciteit met 60% verhoogt. De entresolvloer is inmiddels klaar voor gebruik.
  • In het Mercatormuseum wordt geïnvesteerd in vernieuwde klimaatinstallaties en beveiliging.
  • De stad Sint-Niklaas heeft een Energieprestatiecontract (EPC) afgesloten voor een aantal grote stadsgebouwen, waaronder het SteM (Stedelijk Museum) voor een periode van 10 jaar.

De totale kostprijs van het relanceproject is begroot op 1.923.000 euro (incl. btw), waarvan de Vlaamse overheid 900.000 euro subsidieert. De opening van het gerestaureerde Huis Janssens is voorzien in de zomer van 2022.

Project Huis van de Letteren

Literatuur Vlaanderen en Iedereen Leest zullen rond eind 2022 hun intrek nemen in het gerestaureerde Hotel Dumont in Antwerpen. Het gebouw zal de naam Huis van de Letteren krijgen. De minister van Cultuur kent 750.000 euro relancemiddelen toe aan dit project.

Literatuur Vlaanderen ondersteunt de letterensector in Vlaanderen, van auteur tot lezer, in opdracht van de Vlaamse Regering en de Vlaamse minister van Cultuur. Ze doet dat met subsidies voor auteurs, vertalers, uitgevers en organisatoren.

Daarnaast speelt Literatuur Vlaanderen ook een belangrijke rol in het bijeenbrengen van de vele spelers in de boekensector. Ze stimuleert hen om over beleidsdomeinen en grenzen heen te kijken en hecht veel belang aan het (samen)werken aan een rijk en divers literair landschap met een ruim en inclusief boekenaanbod.

Semipubliek gebouw

Met de restauratie en renovatie van het voormalige Hotel Dumont te Antwerpen wordt een semipubliek Huis van de Letteren gerealiseerd, waarin zowel Literatuur Vlaanderen als Iedereen Leest hun intrek zullen nemen in het kader van een geïntegreerd letterenbeleid in Vlaanderen. Op het binnenplein zal ook een nieuwbouwpaviljoen (ontmoetingsbibliotheek) met literaire binnentuin worden gebouwd. De totale kostprijs van dit project bedraagt 3.520.000 euro, waarvan 750.000 euro gefinancierd wordt met relancemiddelen.

Door de renovatie zal de accommodatie duurzamer worden en op een energiezuinige manier geëxploiteerd kunnen worden, met als resultaat een kleinere ecologische impact. De werken zijn gestart op 22 maart 2021 en zouden rond september 2022 klaar moeten zijn.

Chirojeugd - Foto © Jan Van Bostraeten

3.2.3 Veerkracht versterken van kinderen en jongeren in kwetsbare situaties

De Vlaamse Regering trok 3 miljoen euro extra uit voor een projectoproep om kinderen en jongeren in kwetsbare situaties beter te ondersteunen. Daarmee wilde ze inspelen op de vele signalen van kinderen, jongeren, organisaties en experten naar meer (mentale) ruimte, ontspanning en vrijetijdsbesteding op maat van die kinderen en jongeren.

Het moest gaan om projecten waarvoor minstens 3 verenigingen samenwerken en waarbij de focus ligt op een vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren. De projecten konden maximaal 200.000 euro steun krijgen. De periode waarin de activiteiten kunnen plaatsvinden, loopt van 1 september 2021 tot 31 augustus 2023.

Benieuwd welke netwerken hier de komende jaren werk van zullen maken? Bekijk het overzicht van de 29 goedgekeurde projecten.

Mijn vader is een saucisse - Foto © Kris Dewitte

Cinema Canvas - Foto © VRT

3.2.4 Garantiefonds van 10 miljoen euro voor audiovisuele sector

De Vlaamse Regering keurde op 5 februari een garantiefonds van 10 miljoen euro goed om de heropstart van de Vlaamse audiovisuele productiesector te ondersteunen. Doel van het garantiefonds is het dekken van bepaalde coronagerelateerde risico’s vanaf 4 weken voor de start van een opname of tijdens een opnameperiode. Het garantiefonds loopt nog tot eind 2022.

Onvoorziene kosten opvangen met het garantiefonds

De audiovisuele sector in Vlaanderen had nood aan een oplossing voor het verzekeren van audiovisuele producties. Sinds de uitbraak van de coronapandemie is het voor producenten immers onmogelijk geworden om schade en annuleringskosten als gevolg van pandemieën te verzekeren. Het risico bestaat dat een productie moet worden stopgezet door besmetting van onvervangbare cast- of crewleden of door overheidsmaatregelen tijdens een besmettingsgolf. Dat kan leiden tot onvoorziene kosten, die door het garantiefonds gedekt kunnen worden.

Gezamenlijk budget cultuur en media

De Vlaamse minister van Cultuur ondersteunde het garantiefonds met 5 miljoen euro. Die middelen zijn bestemd voor filmproducties die zowel mét als zonder steun van het VAF gemaakt zijn (fictie, documentaire, animatie, korte film). Ook de Vlaamse minister van Media ondersteunde het garantiefonds met 5 miljoen euro, bestemd voor televisieproducties. Naast fictie-, animatie-, en documentairereeksen, met inbegrip van kinder- en jeugdreeksen, komen ook cultuur-, human interest- en entertainmentprogramma’s in aanmerking.

Om te kunnen genieten van het garantiefonds moeten producenten hun producties bij het Vlaams Audiovisueel Fonds registreren.

Foto © Kazerne Dossin

3.2.5 Maximaal inzetten op digitale transformatie van de cultuursector

Een van de ambities van het relanceplan is om Vlaanderen digitaal te transformeren. Voor de cultuursector biedt die transformatie heel wat troeven. Zo kunnen we een breder publiek bereiken via toegankelijke digitale culturele content, operationele dienstverleningsprocessen optimaliseren en zorgen dat zo veel mogelijk mensen gebruik kunnen maken van een open en veilige digitale omgeving. Met verschillende projectlijnen wil de Vlaamse Regering deze ambities in de komende jaren waarmaken.

Digitaliseren van collecties

Met de projectlijn ‘Digitaliseren van collecties’ wil de Vlaamse Regering in de periode 2021 tot 2024 een inhaalbeweging voor het digitaliseren van culturele collecties stimuleren, hoofdzakelijk in de cultureel-erfgoedsector. Concreet gaat het om het wegwerken van de nog steeds aanzienlijke achterstanden in gedigitaliseerde (en gemetadateerde) content.

De relancelijn bevat verschillende deelprojecten. Met 2 van deze deelprojecten wil de regering achterstanden in toegankelijke digitale collecties wegwerken: via een subsidiereglement voor individuele projecten en via een grootschalige digitaliseringsactie, gecoördineerd door meemoo. Het derde deelproject bestaat erin een businesscase te ontwikkelen die moet dienen om de randvoorwaarden voor duurzame preservatie en terbeschikkingstelling scherp te stellen.

Dat alles moet resulteren in een roadmap naar een optimale organisatorische en technische inrichting van de cultureel-erfgoedsector.

Subsidies zorgen voor inhaalbeweging in digitale collectiedata

In mei 2021 lanceerden we een nieuwe inhaalbeweging voor het digitaliseren van collectiedata. Tot 1 oktober konden alle structureel gesubsidieerde cultureel-erfgoedorganisaties een subsidieaanvraag indienen. We ontvingen 31 aanvragen, en de minister van Cultuur besliste na advies van een jury om 16 projecten te subsidiëren. Alle projecten worden in 2022 en 2023 uitgevoerd.

Meemoo zorgt voor coördinatie van bulkdigitalisering

Meemoo, Vlaams Instituut voor het Archief, coördineert tussen 2021 en 2024 een grootschalige digitalisering in vier categorieën: kranten, foto’s, topstukken en metadata. Met dit deelproject zal de digitalisering van collecties in bulk aangepakt worden, daar waar het subsidiereglement inzet op kleinschaligere initiatieven van individuele erfgoedorganisaties.

Digitaal Vlaanderen werkt digitale basisinfrastructuur uit

Op vraag van ons departement werkt Digitaal Vlaanderen in 2021 en 2022 aan een business case rond een basisinfrastructuur voor digitale collecties. Die case moet duidelijk maken hoe men zo’n digitale basisinfrastructuur best aanpakt op organisatorisch, technisch en financieel vlak. Daarnaast moet ze ook aantonen hoe individuele organisaties er zich best toe verhouden. Om dat doel te bereiken werkt men met een roadmap waarmee organisaties na afloop van de business case aan de slag kunnen.

Integratie van erfgoeddatabanken

De voormalige provinciale erfgoeddatabanken Erfgoedplus.be en Erfgoedinzicht krijgen een vervolg in de nieuwe Centrale Digitale Collectieregistratie. Voor de realisatie van dit project werd een bedrag van 2 miljoen euro relancemiddelen vrijgemaakt.

Na een grondig vooronderzoek in 2019-2020 werd begin 2021 een concreet projectvoorstel geformuleerd, met een realistische budgettering binnen een ambitieus maar haalbaar tijdsplan. Concreet worden de volgende systemen uitgewerkt:

  • voor kleinschalige en niet-professionele erfgoedcollecties (zgn. collectiehoudende organisaties): een collectieregistratiemodule met focus op registratie tegen eind 2023
  • voor de professionele collectiebeherende instellingen: een performant en flexibel collectiebeheersysteem met nadruk op de complexe processen van collectiebeheer, tegen eind 2024.

Beide systemen worden onderling op elkaar afgestemd en zetten maximaal in op toekomstgerichte en duurzame uitwisseling van data. De huidige erfgoeddatabanken Erfgoedplus.be en Erfgoedinzicht blijven operationeel tot alle data worden overgedragen naar de nieuwe Centrale Digitale Collectieregistratie.

Het project wordt uitgevoerd door een consortium van 3 organisaties: FARO, VKC en meemoo, met meemoo als trekker, en in nauwe samenwerking met het departement. Een stuurgroep volgt het project op. De partners van de stuurgroep zullen elk vanuit hun expertise, met kennis van hun netwerken en inzet van eigen personeel een bijdrage leveren aan de realisatie van dit project.

Doelgericht Digitaal Transformeren

Ook het project ‘Doelgericht Digitaal Transformeren’ (2021-2023) zorgt voor een belangrijke impuls richting digitalisering. Met dat project willen we de strategische visie van de Vlaamse Regering op digitalisering van de cultuursector concreet maken.

Door het culturele aanbod gestandaardiseerd te verbinden met geïnteresseerde cultuurparticipanten creëren we een databron rond activiteiten en cultuurparticipatie. Aan de hand daarvan kunnen we verschillende diensten ontwikkelen en verschillende zaken bereiken, zoals:

  • automatische rapporteringen in het kader van subsidieverplichtingen (planlastvermindering)
  • nieuwe benchmarkingdiensten voor de culturele sector
  • betere data-inzichten
  • een betere bereikbaarheid van moeilijk te bereiken doelgroepen.

Het project zal een belangrijke impuls geven aan een datagedreven beleid en zal bovendien een stimulans vormen voor digitale innovatie door middel van samenwerking en verbreding.

VLAMO Fermate (De Kunstvrienden Sint-Niklaas) - Foto © Seppe Van Aken

3.2.6 Verenigingsloket om interacties tussen dienstverleners en verenigingen te vereenvoudigen

De Vlaamse overheid heeft een budget van 2,85 miljoen euro uitgetrokken voor het digitaal Verenigingsloket. Met het Verenigingsloket willen we alle interacties tussen verenigingen en dienstverleners op één plaats samenbrengen en vereenvoudigen. Op die manier wordt het verenigingsleven vlotter, overzichtelijker en leuker. In oktober 2021 stelden we het project voor in aanwezigheid van de minister-president.

We zullen het Verenigingsloket stapsgewijs realiseren aan de hand van vier principes:

  • één toegangspoort voor elke vereniging, bij elke interactie met een overheid
  • gegevens één keer invoeren
  • één overzicht van alle informatie over jouw vereniging
  • dienstverlening op maat van jouw vereniging.

Het Verenigingsloket wordt niet alleen voor, maar ook samen mét verenigingen, lokale overheden en departementen van de Vlaamse overheid gebouwd. Via een participatietraject worden de verschillende doelgroepen in elke stap van het project betrokken. Op het participatieplatform kunnen ze telkens feedback geven over ideeën en concepten, maar ook zelf voorstellen doen. Zo zorgen we ervoor dat het Verenigingsloket in de praktijk ook écht tegemoetkomt aan de noden en wensen van zowel verenigingen als overheden.

Startevenement Verenigingsloket (21 oktober 2021)

Wil je zelf meedenken over het Verenigingsloket? Surf dan naar denkmee-verenigingsloket.be en deel jouw ideeën!

De eerste publieksversie voorzien we in de loop van 2023.

Overzicht van alle relanceprojecten per sector

Hierboven vind je een selectie uit de relanceprojecten van het afgelopen jaar. Op onze website vind je een overzicht van alle projecten die de Vlaamse Regering tot nu toe heeft goedgekeurd en die het Departement Cultuur, Jeugd en Media de komende jaren zal uitwerken of ondersteunen.