KANSEN EN UITDAGINGEN VOOR HET BELEID

Foto © Kusterfgoed

Convenant blijft krachtig instrument

De afgelopen 25 jaar zijn zowel het Vlaamse cultureelerfgoedbeleid als de inhoud van de cultureelerfgoedconvenants geëvolueerd. Vandaag situeren de uitdagingen voor de convenants zich vooral op deze twee punten:

versterken van een duurzame cultureelerfgoedwerking;
mogelijk maken dat meer burgers betrokken worden bij cultureel erfgoed, onder andere door participatie via cultureelerfgoedgemeenschappen te stimuleren.

Tot vandaag blijft het convenant een belangrijk en krachtig instrument voor een intensief partnerschap tussen de Vlaamse Gemeenschap en de lokale besturen, met als doel het bovenlokale cultureelerfgoedbeleid te versterken.

Momenteel bereiden verschillende samenwerkingsverbanden nieuwe aanvragen voor om een cultureelerfgoedconvenant te sluiten, wat in de toekomst de oprichting van nieuwe erfgoedcellen mogelijk maakt.

Foto © Jonathan Sommereyns

Aanpassing regelgeving aan nieuwe realiteit

De laatste jaren zijn de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden overigens steeds sterker in beeld gekomen als een belangrijke beleidsdoelgroep voor de Vlaamse Gemeenschap. Sinds 2021 kunnen ze subsidies aanvragen via het Bovenlokale Cultuurdecreet (beleidsveld Cultuur). Ook Intergemeentelijke Onroerenderfgoeddiensten (IOED) zijn samenwerkingsverbanden. Zij worden al langere tijd door Onroerend Erfgoed erkend en ondersteund.

Waar het cultureelerfgoedconvenant lange tijd het enige culturele subsidie-instrument was expliciet voor intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, is dat nu niet meer zo. Het instrument zal daarom in de komende jaren aan die realiteit aangepast moeten worden en er zal meer afstemming moeten komen tussen de decreten en ondersteuningsvormen van de Vlaamse overheid.

Naar een gebiedsdekkend netwerk van erfgoedcellen?

Een veelgestelde vraag in de afgelopen 25 jaar is of de Vlaamse Gemeenschap moet streven naar een gebiedsdekkend netwerk van erfgoedcellen. Andere subsidielijnen voor intergemeentelijke samenwerkingsverbanden spreken die ambitie expliciet uit. Bij een aanvraag voor een cultureel-erfgoedconvenant ligt de focus ook na 25 jaar nog steeds op de concrete engagementen van lokale besturen en op de aanwezigheid van cultureel erfgoed en erfgoedactoren op het grondgebied. Een dekkend netwerk van erfgoedcellen is dus mogelijk, maar vormt ook geen beleidsdoel.