Ronde 3: 2019

Communities van changemakers (digitaal) verbinden om impact te vergroten en de transitie naar duurzaamheid te versnellen

In onze veranderende wereld wordt duurzaamheid steeds belangrijker. We moeten milieubewuster worden, om onze eigen leefomgeving te sparen voor toekomstige generaties. De Transformisten vzw – voorheen Netwerk Bewust Verbruiken – is een socioculturele organisatie die streeft naar een samenleving waarin iedereen kwaliteitsvol kan leven binnen de grenzen van mens en planeet. De organisatie stelt overconsumptie in vraag en wil mensen inspireren tot een duurzame levensstijl. Ze vormt een community van burgers en (burger)organisaties die voor ecologische verandering willen zorgen.

Om die positieve transitie te versnellen ging De Transformisten in 2020 een samenwerking aan met de gelijkgezinde organisaties Bond Beter Leefmilieu, BePlanet en Transitie Vlaanderen. Door de eigen uitgebouwde netwerken en communities van veranderaars met elkaar te verbinden, hoopten de partners samen de fundering te leggen voor een groeiend ecosysteem van ‘changemakers’. Om de juiste kennis en ervaring op te bouwen voor de ontwikkeling van een gezamenlijk (digitaal) community platform, klopten ze aan bij Blenders; een onafhankelijke impactonderneming met een brede duurzaamheidsfocus. Voor het technische aspect, werd beroep gedaan op InnovationWall als facilitator van community strategieworkshops en ontwikkelaar van communitysoftware voor duurzame organisaties. Met de verschillende partners werden de krijtlijnen uitgezet voor een digitaal veranderaarsplatform.

Foto © Olivier Donnet

Geluidenatlas

"Blinde mensen snappen als geen ander de waarde van geluid. Die boodschap willen we ook aan ziende mensen brengen: geef het een naam, zodat je erover kan praten en het kan koesteren."

Ria Decoopman, Vlaams blinden- en slechtziendenplatform Symfoon

Probeer een geluid te omschrijven en je merkt snel hoe beperkt onze woordenschat daarover is. Dat bevestigen leerkrachten en leerlingen van de Sint-Rafaëlschool voor blinden en slechtzienden, voor wie geluid een belangrijke rol speelt in hun dagelijks leven. Taal vertrekt te veel vanuit het visuele en te weinig vanuit het auditieve. Kunstorganisatie aifoon wil daar verandering in brengen. Samen met het hedendaagse kunstmuseum S.M.A.K., BuSo Sint-Rafaël en het Vlaams blinden- en slechtziendenplatform Symfoon, wil aifoon een geluidenatlas creëren; een intuïtief instrument dat geluiden vat in woorden en categorieën, en zo een jargon biedt om over geluid te praten en te reflecteren.

Door corona werd het project even op pauze gezet, maar aifoon maakte een podcast als vooronderzoek. Experts bogen zich over de vragen: Hoe komt het dat er zo weinig woordenschat is om te communiceren over geluid? En wat kunnen we eraan doen? De podcast en een eerste aanzet voor de Geluidenatlas vind je op aifoon.org. Naast de Geluidenatlas kreeg aifoon ook steun van VLAIO en de Nationale Loterij voor de ontwikkeling van De Zwerm, een draagbaar surroundsysteem om immersieve geluidsomgevingen te creëren.

Foto © Olivier Donnet

"We beschikken amper over woorden om over geluid te praten. En omdat we die taal niet hebben, is er ook weinig cultuur rond luisteren en geluid. Geef ons de woorden om erover te praten, dan pas bestaat het."

Stijn Dickel, artistiek leider aifoon

Digitale toolkit gemeenschapsmunten

Muntuit vzw promoot, ondersteunt en ontwikkelt gemeenschapsmunten in heel Vlaanderen en Brussel. Een gemeenschapsmunt of complementaire munt laat toe om in de lokale samenleving welvaart te creëren door noden te verbinden met onderbenutte capaciteiten. Je verdient munten door je in te zetten voor de lokale gemeenschap en gebruikt ze voor lokale transacties. Doordat zo’n munt lokaal blijft circuleren bouwen steeds meer mensen en organisaties samen aan Bruto Lokaal Geluk.

Muntuit vond het dringend tijd dat ook gemeenschapsmunten een digitale oplossing op maat kregen. Daarom sloeg de vzw de handen in elkaar met The Studio, technologiedochter van Belfius. Samen met de bestaande gemeenschapsmunten Mechelse Koekoek en Torekes, ontwikkelden ze het prototype van de ideale app voor alle stakeholders van complementaire munten. Bij Muntuit hopen ze de applicatie verder te kunnen ontwikkelen tot een essentieel instrument voor lokale beheerders en vrijwilligers van gemeenschapsmunten. De app als toolkit zou iedereen in staat moeten stellen om gemeenschapsmunten te ontdekken als hefboom voor een meer duurzame, inclusieve en participatieve samenleving. Op muntuit.be kom je meer te weten te over de applicatie.

"De applicatie ziet er super uit: heel duidelijke layout, de functies zijn duidelijk. Ik zie weinig problemen voor onze doelgroep om de app te gaan gebruiken. Heel fijn te zien dat er rekening gehouden is met mensen die eventueel niet over een gsm of dergelijke beschikken, op die manier kan iedereen participeren."

Ines Gallez, De Keeting vzw (Mechelse Koekoek)

Foto © SEADS

Engines of Eternity

Foto © SEADS

In 2020 werd het kunstproject Engines of Eternity van SEADS (Space Ecologies Art and Design), een transdisciplinair collectief van wetenschappers en kunstenaars, de ruimte ingestuurd. Engines of Eternity brengt kunst, wetenschap en technologie samen in een kunstwerk dat fundamentele vragen verkend over vergankelijkheid en het menselijk verlangen naar culturele onsterfelijkheid.

Het project kwam er op uitnodiging van professor Karine Van Doninck die in samenwerking met European Space Agency en het ruimtestation ISS, de invloed van straling in de ruimte op raderdiertjes bestudeert. Die microscopische diertjes kunnen zich eindeloos klonen en vlot DNA-schade herstellen. Tegelijkertijd kunnen ze evolueren door genetische informatie van andere organismen te integreren; wat hen nog meer overlevingskansen biedt. In Engines of Eternity worden ze als metafoor gebruikt voor de spanning tussen culturele stilstand en culturele evolutie, voor de mensheid op aarde en in de ruimte.

Aan het experiment met raderdiertjes voegde SEADS een serie handgemaakte grafische codes toe. Na afloop van het ruimte-experiment werden alle codes herschikt volgens de biologische reacties van de raderdiertjes om de resultaten te kunnen visualiseren via onder meer ge-3D-printe sculpturen. De eerste tentoonstelling vindt plaats in 2022.

"De dialoog tussen kunst en wetenschap gaat om veel meer dan het opzoeken van (soms oppervlakkige) gelijkenissen. Het gaat vooral om verschillende perspectieven die elkaar verrassen, bevragen en uiteindelijk ook versterken."

Angelo Vermeulen, onderzoeker, artiest en medeoprichter van SEADS

Overzicht van alle toegekende subsidies in 2019